Haftada 30 saatten çok çalışan ödenek alamaz
Bir işletmede koronavirüs nedeniyle kısa çalışma ödeneğine başvurulabilmesi için işyerinin en az dört hafta süreyle kapanması ya da haftada en fazla 30 saat çalışılması gerek. Diğer yandan devamlı çalışan işçiler için de başvuru yapılamaz.
Soru: Örneğin bir işletmede toplam 100 kişi çalışıyor. Kısa çalışma ödeneği için başvuru yapılıyor. 80 kişi devamlı çalışıyor, 20 kişi çalışmıyor. Kısa çalışmadan faydalanmak için yüzde olarak azami çalışan sayısı kısıtlaması var mı? (Gökhan G)
Cevap: Koronavirüs nedeniyle kısa çalışmaya gidilmesi için işyerinin en az 4 hafta süreyle kapanması ya da çalışma sürelerinin önemli ölçüde azaltılması gerekiyor. Önemli ölçüde azaltılmanın kriteri de en fazla haftada 30 saat çalışılmasıdır. Bu nedenle 20 kişi için bu durum söz konusuysa bu 20 kişi için kısa çalışma başvurusunda bulunulabilir. Ancak diğer 80 kişi için kısa çalışma başvurusu yapılmamalıdır.
2 GÜN ÜCRETSİZ İZİN
Soru: Firmamız kısa çalışma başvurusunu 24 Nisan tarihli yaptı. 1-24 Nisan tarihleri arasındaki işçinin özel nedenlerle işe gelmediği günler ve sokağa çıkma yasağı nedeniyle verilen ücretsiz izinler bu kapsamda değerlendirilemiyor mu? İkinci sorum ise, kısa çalışma başvurusu yapılmayan bir firma sokağa çıkma yasağı olan günlerde personeli için nakdi ücret desteğine başvuru yapamaz mı?
Cevap: 17 Nisan sonrasında kısa çalışmaya gidilmemiş olsa da işçilerin pandemi ücretsiz iznine çıkarılması mümkün. Sokağa çıkma yasağı kapsamındaki iki gün için bu yönde bildirim yapabilirsiniz. Ancak özel nedenlerle gelinmemiş günler için bu yönde bildirim yapılması doğru olmayacaktır. Kısa çalışma ödeneğine hak kazanmış işçiler için pandemi ücretsiz izin bildirilemez.
BORÇLANMA İŞE YARAR
Soru: 01.02.1968 doğumluyum. 01.12.1992 SSK girişim, 1.445 gün primim var. 01.01.2000 itibarıyla aktif Bağ-Kur’luyum. 540 gün askerlik ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? (Bahattin Karadağ)
Cevap: Bağ-Kur’lu olarak 56 yaş ve 9 bin günle emekli olabilirsiniz. Prim günleriniz dolmuş. 2024’te yılında yaşınız gelince emekli olabilirsiniz. Askerlik süreniz sigortalılıktan ya da 01.06.2002’den önce ise ve prim ödenmemiş günlere yani boş günlere denk geliyorsa borçlanmasını yapmışsanız 55 yaşınızda emekli olabilirsiniz.
İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHEDEBİLİRSİNİZ
Soru: Çalıştığım şirket her ay maaşımı geç ödüyor veya parça parça ödeme yapıyor. Maaşımın tamamını alana kadar neredeyse öteki ayı dolduruyorum. Bu konuda ne yapabilirim?
Cevap: İşçilerin ücretlerinin iş sözleşmesinde belirtilen tarih aralığında ama makul bir süreyi geçmeden ödenmesi gerekiyor. Yani iş sözleşmesinde ücretlerin bir sonraki ayın 20’sinde ödeneceği yönünde bir madde olsa da bu geçerli değildir. Ücretler çalışmanın yapıldığı aydan sonraki 5 ila 10 gün arasında ödenmelidir. Ücret ödemeleriniz bu süreleri geçiyorsa öncelikle işverene ücretin zamanında ödenmemiş olması nedeniyle ihtar çekmeniz ve durum düzelmezse iş sözleşmesini feshedeceğini ifade etmeniz gerek. İhtar sonrasında sorun çözülmez ise istifa edip mahkeme yoluna gitmeniz gerekecektir.
ENGELLİ AYLIĞI AİLEYE KALMIYOR
Soru: Engelli kimlik kartı olan kanser hastası, ev hanımı yengem vefat etti. Engelli maaşı alma hakkı varken özel sağlık hizmetlerinden faydalanmak için başvurmadı. 3 çocuğu var biri 5 ve 10 yaşlarında ikiz. 3 çocuğun az da olsa herhangi bir maaş veya sosyal hakkı var mı? (Volkan Göze)
Cevap: Engelli aylığı kişiye ödenen bir aylık ve vefat nedeniyle kişinin geride kalanlarına devrolmuyor. Yengenizin sigortası yoksa veya dul aylığı almıyorsa geride kalanlara herhangi bir aylık bağlanması da ne yazık ki mümkün değil. Ancak çocuklar için sosyal yardımlardan yararlanmak mümkün olabilir.
Okan Güray Bülbül
https://www.aksam.com.tr/yazarlar/okan-guray-bulbul/haftada-30-saatten-cok-calisan-odenek-alamaz/haber-1075090