YILLIK ÜCRETLİ İZİN (Hüseyin KARABAYIR) 07.05.2015
Yaz aylarının gelmesi ile birlikte tatil dönemi başlamıştır. Çalışanlar planlarını yapıp yasa ile verilmiş olan yıllık ücretli izinlerini kullanacaklardır. Yıllık ücretli iznin verilmesindeki amaç; bir yıl boyunca çalışan personelin dinlenme ihtiyacının karşılanarak motive olmuş biçimde çalışmasına tekrar devam edebilmesidir.
Yıllık izin 4857 sayılı kanunun 53. maddesine göreişçinin işyerinde işe başladığı günden deneme süresi de dahil olmak üzere aynı işyerinde veya aynı işverenin farklı işyerinde geçen en az bir yıl kıdemi bulunan işçiye verilir. İzin süresinin belirleyici unsuru işyerindeki kıdem süresine göre değişmektedir. İşçilere verilen yıllık ücretli izinde süresinde, hizmet süresi;
- a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
- b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
- c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden az olamaz.
Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık ücretli izin süreleri iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık ücretli izne hak kazanan işçinin bir ay önceden işverenine/ izin kuruluna talepte bulunması gerekir. Ayrıca belgelendirmek (bilet vs.) koşuluyla dört güne kadar ücretsiz yol izni verilir. İşveren yıllık izni bir sonraki hizmet yılında izin hakkının doğduğu güne kadar kullandırmak zorundadır. Yıllık iznin kullandırılmayıp yerine ücret verilemez, izin süresi bölünemez. İzin süresi tarafların anlaşması ile en çok üçe bölünür ve bir bölümünün on günden aşağı olmaması gerekir.Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. İznin kullandırılmaması işçi açısından haklı sebeple feshi oluşturur. Haklı sebeple fesih hakkını kullanan işçinin kıdem tazminatı, son ücreti üzerinden hesaplanan kullanıdırılmayan yıllık izin ücreti alma hakkı doğar. Burada atlanılmaması gereken husus; feshin şifahen değil mutlaka noter kanalıyla bildirilmesi ispat açısından son derece önemlidir.
İşveren izne çıkacak işçiye ücretini peşin veya avans olarak vermekle yükümlüdür.İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesitutmak zorundadır. İşçinin izin süresinde başka bir işyerinde çalıştığının tespiti halinde işçiye verilen izin ücreti geri alınır ve işveren isterse iş sözleşmesini 4857 sayılı iş kanunun 25. Maddesi gereği haklı sebeple tazminatsız ve bildirimsiz fesih edebilir.
Hüseyin KARABAYIRSosyal Güvenlik Uzmanı