SSK (4/a) sigortalıları birden fazla işyerinde çalışabilir mi?

MUSTAFA KESKİN

SİGORTA BAŞMÜFETTİŞİ



 

SSK (4/A) SİGORTALILARI BİRDEN FAZLA İŞYERİNDE ÇALIŞABİLİR Mi?

SGK uygulamalarında "sosyal güvenliğin tekliği ilkesi" geçerlidir. Sosyal güvenliğin tekliği ilkesine göre bir sigortalı aynı anda farklı statülerde sigortalı olmayı gerektirecek faaliyette bulunuyorsa, sadece bir statüden sigortalı olabilir. Diğer statüden, sigortalı olmayı gerektirecek bir faaliyetinin olmasına rağmen sigortalı olamaz. Örneğin bir işyerinde sigortalı olarak çalışan ve SSK(4/A) sigortalısı olan bir kişi aynı anda bir ticari faaliyette de bulunmaya başlamışsa yada bir şirkete ortak olmuşsa ticari faaliyette bulunmasından yada şirket ortağından dolayı Bağ-Kur (4/B) sigortalısı olamaz.

Ancak bir sigortalı birden fazla işverenin yanında hizmet akdine tabi çalışıyorsa o sigortalıyı çalıştırdığı tüm işverenler sigortalı olarak SGK' ya bildirmesi ve primlerini ödemesi gerekmektedir. Hizmet akdine tabi çalışan kişi başka bir işverenin yanında sigortalı çalışıyor ve SGK' ya sigortalı olarak bildiriyor diye aynı sigortalıyı çalıştıran ikinci işveren çalıştırdığı kişiyi SGK' ya bildirmezlik yapamaz. Her iki işverende sigortalıyı çalıştırdıkları kadar SGK' ya ayrı ayrı bildirim yapmak zorundadır. Bildirmemesi halinde sigortasız işçi çalıştırmış gibi işlem yapılır.

Örneğin; Gündüz kapıcılık yapan, gecede taksi şoförü olarak çalışan işçiyi hem çalıştığı süre kadar apartman yönetimi hem de taksi sahibi sigortalı olarak SGK' ya bildirmek mecburiyetindedir.

Sigortalının aynı anda birden fazla işveren yanında çalışması, ayrı statülerde (SSK, Bağ-Kur, Emekli sandığı) olmadığından sosyal güvenliğin tekliği prensibi kapsamında değerlendirilemez.

SSK (4/A)'  lıların birden fazla işveren yanında çalışması halinde, çalıştıkları tüm işverenler tarafından sigorta yaptırılmaları gerekirken, Bağ-Kur(4/B) ' lular için bu uygulama geçerli değildir.Yani Bağ-Kur (4/B)'  lu eğer Bağ-Kur (4/B)  sigortalısı olmasını gerektirecek faaliyeti birden fazlaysa, örneğin üç tane şirkette şirket ortaklığı varsa her birinden dolayı ayrı ayrı sigortalı olması gerekmez. Sadece bir şirket ortaklığından dolayı sigortalı olur.

BİRDEN ÇOK İŞYERİNDE ÇALIŞANLARIN BİLDİRİMLERİ NASIL YAPILIR.

Eğer sigortalı birden daha fazla işveren yanında çalışıyorsa her işveren tüm sigortalılar için verdiği aylık prim ve hizmet belgesi ile çalıştırdığı sigortalıyı SGK' ya bildirir. Sigortalının iki ayrı işveren yanında çalışması halinde, her iki işverende diğer işverenin yanında çalışıp çalışmadığına bakmaksınız, normal sigortalılar için verdiği aylık prim ve hizmet bildirgesi ile çalışma günü ve sigorta primine esas kazançlarını SGK' ya bildirir.

SGK TARAFINDAN GÜN VE PRİMLERİ NASIL DEĞERLENDİRİLİR.

Elektronik ortamda, işverenler tarafından ayrı ayrı verilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki çalışma günleri ve sigorta primine esas kazançları sigortalının kütüğüne sistem tarafından işlenir. Sigortalının hizmet kütüğünde aynı ay için iki yada daha fazla bildirim yapıldığı görülür. Örneğin sigortalı iki ayrı işyerinde çalışıyorsa , birinci işveren 20 günlük bildirim ikinci işveren ise 30 günlük bildirim yapmışsa, Sosyal Güvenlik Kanununa göre bir ay 30 gün olduğundan bildirimi yapılan günler toplanır, çalışma gününün toplamı 30 günden fazlaysa prim günü, 30 gün olarak kabul edilir. Prim günü hesabında 30 günden fazla olan günler hesaba dahil edilmez. Aynı sigortalı için birinci işveren tarafından 1000 TL, ikinci işveren tarafından da 1000 TL ücret bildirimi yapılmışsa bu defa bildirilen ücretler toplanır ve o ayın ücretleri bulunur. Ancak ücretler toplandığında sigorta primi tavanını aşıyorsa bu kez aylık ücret bildiriminde tavanı aşan kısım dikkate alınmaz.

EMEKLİLİĞE VE EMEKLİLİK MAAŞINA ETKİSİ VARMIDIR.

Sigortalıların aynı ayda iki ayrı işveren tarafından  bildirimde bulunulması, hem ay içindeki günlerin 30' a tamamlanması hem de yüksek prime esas kazanç bildirilmesi bağlamında avantajlar sağlayacaktır. Çünkü hem prim günü hem de prime esas kazanç, emeklilik maaşı bağlama ve maaşının miktarını etkileyen faktörlerdendir. Bu itibarla aynı ay, iki yada daha fazla işveren yanında çalışan sigortalıların işverenlerine, sigortalarının yapılması konusunda ısrarcı davranmaları ve bunun yasal yükümlülükleri olduğunu hatırlatmalarında yarar bulunmaktadır.

SORU;

Merhaba Mustafa Bey;

Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Sigortalılık işlemleri ile ilgili olarak sizden bilgi almak amacıyla bu maili gönderiyorum. Yardımcı olabilirseniz sevinirim. Yabancı Uyruklu öğrencilerin SGK kaydının yapılabilmesi için Yabancı kimlik Numarasına ihtiyaç duyulmaktadır. Yabancı kimlik numarası almak için en az 6 aylık ikamet tezkeresine ihtiyaç duyulmaktadır. İkamet tezkeresi alabilmek için İstanbul Emniyet Müdürlüğü Eylül ayında randevu talebinde bulunan kişiye Aralık-Ocak-Şubat aylarında randevu vermektedir. Fakat SGK tescilinin eğitime başladığı tarihten itibaren 1 ay içerisinde yapılması gerekmektedir.

1- Üniversite yukarıdaki sıkıntılardan dolayı tescil kaydını 4-5 ay sonra yapabilmekte olduğundan geriye dönük borçlanma yapılabilir mi?

2- Bunu yaptığı takdirde cezai işleme tabi olur mu? Eğer olursa; bunun mücbir sebeplerden kaynaklandığını önceden bir yazı ile bildirmek zorunda mıdır? Bu yazı Üniversiteyi yükümlülükten kurtarır mı?

3- Bu sorunun çözülmesi için izlenmesi gereken yol nasıl olmalıdır ve görüşülmesi gereken makam neresidir?

CEVAP:

Abdurrahman Bey;

Yabancı uyruklu öğrenciler için tescil tarihi belirlenmiştir. Özel üniversite o tarih itibariyle tescillerini yapmak zorundadır. Emniyet tarafından, bu durumda olanlar için geçici kimlik kartları düzenlenmektedir. Altı ayı beklemeden öğrenci o kimlik numaralarına sahip olabilir. Gecikme bürokratik işlemlerden kaynaklanıyorsa o zaman üniversiteye kimlik numarası yazılacak bölüme 000000000001 gibi kafadan numara girmelerini öneririm. Ancak alt kimlik bilgilerini doğru girmeleri gerekmektedir. Yabancı kimlik numarasını alınca da SGK' ya başvurup kimlik numarası değiştirme dilekçenizi verin ki öğrenciniz sağlık hizmetlerinden yararlanabilsin. Çünkü SGK bürokratik işlemlerin gecikmesini göz önünde bulundurmadan idari para cezasını uygular. Tescili geç yaptırmış olsanız bile tescil tarihinden itibaren genel sağlık sigortası prim borcu çıkarılır ve zamanında ödenmeyen primler için öğrenciye gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır.