Şirketlerde finansal tabloların açıklanması

Finansal tabloların açıklanması

Türk Ticaret Kanunu’nun “Ticaret Şirketleri” başlıklı ikinci kitabının ‘anonim şirketler’le ilgili dördüncü kısmının 9. bölümü “Şirketlerin Finansal Tabloları ile Yedek Akçeler”e ait hükümleri içermektedir. (TTK. Md:514-528)

Anonim şirketlerde yönetim kurulu, geçmiş hesap dönemine ait Türkiye Muhasebe Standartları’nda öngörülmüş bulunan finansal tablolarını, eklerini ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, bilanço gününü izleyen hesap döneminin ilk üç ayı içinde hazırlayarak genel kurula sunmakla yükümlüdür. Bu görev yönetim kurulunun tüm üyelerine yöneliktir. (TTK. Md:514) Dolayısıyla yönetim hakkının devri bu görevin de devri sonucunu doğurmamaktadır.

Türk Ticaret Kanunu’nun 515. maddesinin başlığı “Dürüst Resim İlkesi”dir. Söz konusu madde hükmüne göre de anonim şirketlerin finansal tabloları Türkiye Muhasebe Standartları’na göre şirketin malvarlığını, borç yükümlülüklerini, özkaynaklarını ve faaliyet sonuçlarını tam, anlaşılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak gerçeği dürüst, aynen ve aslına sadık surette yansıtacak şekilde çıkarılır.

Söz konusu düzenleme dört emredici ilkeyi içermektedir.

Şöyle ki;

* Yıl sonu finansal tabloları Türkiye Muhasebe Standartları’na (TTK. Md:88 geçici Md:1) göre çıkarılır.

* Finansal tablolardan şirketin mal varlığını, borçları, yükümlülükleri, özkaynakları ve faaliyet sonuçları anlaşılmalıdır.

* Finansal tablolar tam, anlaşılabilir, geçmiş yıllarla karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun, şeffaf, güvenilir olmalıdır.

* Şirketin durumunun resmini vermelidir. Bu resim gerçeği dürüst ve aslına uygun olarak yansıtmalıdır.

“Dürüst Resim İlkesi” bir üst hukuk kuralıdır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “İlan” başlıklı 524. maddesinde yer alan “Anonim şirketin ve topluluğun finansal tablolarını düzenlemekle yükümlü ana şirketin yönetim kurulu, bilanço gününden itibaren 6 ay içinde; finansal tabloları, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, kâr dağıtımına ilişkin genel kurul kararını denetçinin verdiği görüşü ve genel kurulun buna ilişkin kararını Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan ettirir ve şirketin internet sitesine koyar” koşulu 26 Haziran 2012 gün 6335 sayılı kanunla 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

Diğer yandan bu bağlamda da ayrıca yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri ve küçük ölçekteki şirketler ile merkezleri yurt dışında bulunan şirketlerin Türkiye’deki şubelerinin yayımlayacakları özet finansal tabloların içeriği konusundaki Türk Ticaret Kanunu’nun 525. ve 526. maddeleri de 6335 sayılı kanunla eşanlı olarak yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 524, 525 ve 526. maddelerinin 1 Temmuz 2012 tarihinden geçerli olarak yürürlükten kaldırılması sonucu anonim şirketler ve şirketler topluluğundaki ana şirket;

* Finansal tablolarını,

* Yönetimin Türk Ticaret Kanunu’nun 514. maddesi uyarınca hazırlamış bulunduğu yıllık faaliyet raporunu,

* Kâr dağıtımına ilişkin kurul kararını,

* Bağımsız denetçinin görüşü ile genel kurulun buna ilişkin kararını, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan ettirmek ve şirketin internet sitesine koymak zorunda olmayacaklardır. (Altaş, Soner “Anonim Şirketler Bilanço ve Gelir Tablolarını İlan Etmek Zorunda mıdır? Mali Hukuk Dergisi Legal Yayınları, Sayı 107, Sf:3-10)

Diğer yandan Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan “Sermaye Piyasası’nda Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”nin 10. maddesi uyarınca sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmeler yıllık finansal raporlarıyla bunlara ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu’nun bağımsız denetime ilişkin düzenlemelerinde öngörülen bağımsız denetim raporlarını,

* Konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğünün bulunmadığı durumlarda, hesap döneminin bitimini izleyen 60 gün,

* Konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğünün bulunduğu durumlarda, hesap dönemlerinin bitimini izleyen 70 gün içinde kamuya açıklamak zorundadırlar.

Dr. Veysi Seviğ

ito.org.tr