Şirket Ortağının Sigortası Nasıl Sone Erer?

Bağ-Kur kapsamında sigortalı olan şirket ortakları, Sosyal Güvenlik Kurumlarının tek çatı altında toplanması ve Bağ-Kur'un tarihteki yerini alması ile artık, adını SGK Kanununun madde numarasından alması hasebiyle 4/B sigortalısı olarak tanımlanmaktadır.

SGK Kanununda 4/B sigortalısı olarak tanımlanan şirket ortakları; anonim şirketlerin sadece yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donanım iştiraklerinin tüm ortakları eski tabirle Bağ-Kur yeni tabirle 4/B sigortalısı olmak zorundadırlar.

Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olmayan  kurucu ortakları ile pay sahibi ortakları  sigortalı olmazlar. Komandit şirketlerdeki komanditer ortaklar da Kanuna göre sigortalı olarak tanımlanmamıştır.

Kanun maddesinde geçen diğer şirket ortakları ibaresinden de adi komandit şirket  ortakları, kolektif şirket ortakları ve limitet şirket ortakları anlaşılmalıdır.

Bu şirket ortaklarının sigortalılığının ne zaman sona ereceği sosyal güvenlikte önemli konulardan biridir. Bu itibarla genel girizgahtan sonra sigortalılığın sona ermesi ve sonuçlarını irdelemeye çalışacağım.

Şirket ortaklarının sigortalılığı, kolektif ile adi komandit şirketlerin tüm ortakları ve donatma iştiraki ortaklarının vergi mükellefiyetlerinin sona erdiği tarihte, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının, şirketin ticaret sicil memurluğundan kaydının silindiği tarihte, limitet şirket ortaklarından hisselerinin tamamını devreden sigortalıların, hisse devrinin yapılmasına ortaklar kurulunca karar verildiği tarihte, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının yönetim kurulu üyeliklerinin nihayete erdiği tarihte  yada kendi şirketleri dışında başka bir işveren yanında SSK(4/A) sigortalısı olarak çalışmaya başladıkları tarihte sona ermektedir.

Konu önemli olduğu için iflas ve tasfiye hali nedeniyle ile münfesih duruma düşmüş şirketlerin ortaklarının sigortalılığının sona ermesini  ayrı paragrafta değerlendireceğim.

iflas veya tasfiye durumu ile münfesih duruma düşen şirketler için ortağın sigortalılığının sonlanmasını talep etmesi halinde sigortalılık sona ermektedir. Ortakların sigortalılığın sonlanması talebinde bulunmaması halinde, mahkemece iflasın kapatılmasına karar verildiği, tasfiyesi sonuçlanan şirketlerin ortaklıklarının ise tasfiye kurulu kararının ticaret sicili memurluğunca tescil edildiği tarihte sona erer.

Anonim şirketlerde kurucu ortakların, SGK uygulama Kanununun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden önce zorunlu olarak sigortalı olmaları germekteydi. Ancak 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve şu anda da yürürlükte olan 5510 sayılı Kanuna göre artık anonim şirketlerin kurucu ortakları sigortalı tanımı içinde yer almamaktadırlar. Bu itibarla da şirket ortaklığından dolayı sigortalı olamazlar. Kanun yürürlüğe girdiğinde hak kaybı da ortaya çıkmasın amacıyla geçici madde ile anonim şirketlerin kurucu ortaklarına, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 aylık bir süre tanındı ve bu süre içinde sigortalılığını devam ettirmek isteyenlerin Kuruma müracaat etmelerini, bu süre içinde müracaat etmeyenlerin sigortalılığının 01.10.2008 tarihinde sonlandıracağını hüküm olarak belirledi. Altı aylık sürede yani 01.10.2008  ile  01.04.2009 tarihi arasında sigortalılığının devamı yönünde SGK ya dilekçe verenlerin sigortalılığı devam ederken dilekçe vermeyenler, prim ödemeye devam etseler bile sigortalılıkları 01.10.2008 tarihinde sona ermiş bulunmaktadır. Sigortalılığı devam edenler sigortalılığı kesintiye uğrayıncaya kadar bu haktan istifade edebileceklerdir.

Sigortalılık sona erdikten sonra şirket ortakları kendilerine tahakkuk ettirilmiş olsa bile prim borçlarını ödememeleri gerekmektedir. Primlerini ödemiş olmaları tek başına kendilerine sigortalılık tesisi için yeterli değildir. Birde ortağı olduğu şirket iflas ettiği için zor durma düşmüş sigortalı, primlerini ödeyecek durumu olmadığı ve halen sigortalı gözükmeye devam ettiği için prim borcu tahakkuk etmesi nedeniyle emeklilik şartlarını taşıyorsa emekli olamamakta yada hak ettiği halde sağlık hizmeti alamamakta veya yeşil karta müracaatı halinde kendisine yeşil kart verilmemektedir.

Eğer sigortalı emekli olmuşsa,  iflas eden şirketteki ortaklığından  dolayı  maaşından sosyal güvenlik primi kesilmeye devam etmektedir. Mahkemece iflasına ve tasfiyesinin açılmasına  karar verilen şirketlerde şirket ortaklığı, ortak sigortalının SGK' ya sigortalılığının sonlandırması talebini içeren dilekçesiyle başvurması halinde sigortalılığı sonlanacaktır. Sigortalılığı sonlandırıldığı içinde şirket ortaklığı hala devam ediyor olsa bile emekli maaşından sosyal güvenlik destek primi kesilmeyecektir. Şuanda bu şekilde olup ta sigortalılığını sonlandırabilecekken sonlandırmayıp emekli maaşından sosyal güvenlik destek primi kesilen bir çok şirket ortağının olduğunu düşüyorum. Bu durumda olan okurlarımız vakit geçirmeden bulundukları ilin  SGK müdürlüğüne, sigortalılığının sonlandırılması amacıyla başvuru yaparak  geriye doğru sigortalılıklarını sonlandırabilirler.

Mahkemece iflasına ve tasfiyesinin açılmasına karar verilen şirketlerin ortakları ile anonim şirketlerin kurucu ortaklarının emekli maaşlarından kesinti yapılmaya devam eden Posta Gazetesi okurları, emekli oldukları tarihten sonra, bu durumdaki şirket ortaklıklarının başladığı tarihten bu yana maaşlarından kesilen sosyal güvenlik destek primlerini SGK dan topluca geri alabilirler. Bunun için yapmaları gereken, şirketlerinin iflasına ve tasfiyesinin açılmasına mahkemece karar verildiğine dair belgeyi ve sigortalılığını sonlandırmak istediğine dair yazı ile, anonim şirketin kurucu ortağı ise,  kurucu ortak olduğuna dair belge ile  SGK ya başvuru yapması yeterli olacaktır. 

Mustafa bey; Ben bir limitet şirketin ortağıyım. Ancak şirketimiz iflas etti ve iflas kararı verildi. Aynı zamanda emekli olduğum için şirket ortaklığından dolayı da destek primi ödemesi olarak maaşımdan kesinti yapılmaktadır. İflas etmiş şirketin ortakları da destek primi ödemek zorundalar mı?  Rüstem BİNDEBİR./ Adana

CEVAP; Rüstem Bey; Yukarıda konuyu detaylı olarak açıkladım. Bu açıklamalar çerçevesinde sizin iflas kararı  verilmiş şirketteki ortaklığınızdan kaynaklı  sigortalılığınızın sonlandırılması, ancak sizin SGK' ya, sigortalılığınızı sonlandırmak istediğinize dair dilekçenizi vermenizle mümkün olmaktadır. Öncelikle, iflas kararıyla beraber sigortalılığınızı sonlandırma istem dilekçenizi şirket merkezinin bulunduğu SGK il müdürlüğüne veriniz. Dilekçenizde sigortalılığınızın sonlandırılmasının, iflas kararının verildiği tarih itibariyle yapılmasını mutlaka belirtiniz. SGK sigortalılığınızı iflas karar tarihini esas alarak sonlandıracaktır. Sigortalılığınızın sonlandırıldığı iflas karar tarihinden sonraki aylarda maaşınızdan kesilen sosyal güvenlik destek primleri "yersiz tahsil edilen primler" kapsamında olacağından, ikinci bir dilekçe ile de maaşınızdan yersiz olarak kesilen primlerin tarafınıza ödenmesi isteyin. SGK yersiz kestiği primleri  kanuni faiziyle beraber tarafınıza geri ödemek zorundadır. Müracaatınızdan sonraki aylarda da maaşınızdan  Sosyal güvenlik destek primi kesilmeye son verilecektir.