Sigortalı tescilinde nelere dikkat edilmeli?

Sigortalı tescilinde nelere dikkat edilmeli?

Sosyal güvenlik sistemimizde sigortalıların tescili önemli bir yere sahip. Nitekim süresi içinde yapılmayan tesciller hem sigortalıların önemli hak kayıplarına hem de işverenlerin yaptırımlarla karşı karşıya kalmalarına neden oluyor. Ayrıca sigorta tescili yapılmayan bir çalışanın iş kazası geçirmesi halinde işveren altından kalkamayacağı yüklerin altına girebiliyor.

Sigortalı tescili ile ilgili son günlerde yapılan ve yapılması planlanan bazı düzenlemeler ise işverenlerin kafasını karıştırır nitelikte.

Bugünkü yazımızda önce 4/a kapsamındaki sigortalılara ilişkin mevcut uygulamaya genel olarak değinecek, sonra da bahsettiğimiz düzenlemeleri ele alacağız.

Bildirim Ne Zaman Yapılmalı?

4/a kapsamında çalışan sigortalıların tescili ile ilgili düzenlemelere 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde yer verilmiş. Bu maddeye göre, işverenler, 4/a kapsamında sigortalı sayılan kişileri çalışmaya başladıkları tarihten en geç bir gün önce SGK’ya bildirmek zorundalar. Ancak bunun bazı istisnaları var;




  • İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar en geç çalışmaya başlatıldığı gün SGK’ya bildirilebilir.


  • Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar SGK’ya bildirilebilir.


  • Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde SGK’ya bildirilebilir.




Taşeron İşçi Bildirimi Kanuna Uygun mu?

Bilindiği üzere hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler (taşeronlar) tarafından 4/12/2017 tarihi itibariyle çalıştırılmakta olanlar belirli bazı şartlarla kadroya alınacaklar. Yapılan düzenlemede kadroya geçişteki son gün 2/4/2018 olarak belirlenmiş.

SGK tarafından çıkartılan 2018/5 sayılı Genelge’de kamu kurumlarınca söz konusu işçilerin işe giriş belgelerinin ne zaman düzenleneceği açıklanmış. Buna göre kamu kurumunun ilgili iş kolu kodunda tescilli işyeri dosyası varsa kadroya alınan sigortalıların işe giriş bildirgesi en geç 2/4/2018 tarihinde saat 23:59’a kadar verilebilecek.

Genelge ile getirilen bu düzenleme açık bir şekilde 5510 sayılı Kanun’a aykırı. Çünkü 5510 sayılı Kanun’un 8 inci maddesine göre, kamu idarelerindeki sözleşmeli personelin tescili için çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir aylık süre öngörülmüş.

Dolayısıyla 2/4/2018 tarihinde kadroya alınan taşeron işçisi için SGK bildiriminin 2/5/2018’e kadar yapılabilmesi gerekiyor. SGK’nın Genelge’deki hükmü bu doğrultuda düzeltmesinde fayda var…

Yaşa Göre Farklı Bildirim Tarihi Geliyor

Geçtiğimiz günlerde kapsamlı bir torba yasa tasarısı TBMM’ye sunuldu. Tasarıda çalışma hayatına ilişkin çok önemli değişiklikler var. Bunlardan birisi de sigortalı tescili ile ilgili. Getirilmesi düşünülen düzenlemeye göre, “18 yaşını doldurmuş 25 yaşını doldurmamış sigortalılar” genel bildirim süresi kuralının dışına çıkartılarak aynen inşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde olduğu gibi en geç çalışmaya başlatıldıkları gün SGK’ya bildirilebilecekler.

Dikkat edilirse ülkemizde kayıtdışılığın en fazla olduğu sektörler tarım ve inşaat sektörleri. Tamamen olmasa da bunun sebeplerinden birisi de sigortalı bildiriminin çalışmaya başlanılan gün yapılabilmesi. Örneğin, bir tekstil atölyesinde yapılan denetimde sigortasız çalışan bir kişi tespit edilirse en geç bir gün öncesinde bildirim yapılması gerektiğinden ciddi para cezaları ile karşı karşıya kalınıyor. Ancak aynı durum inşaat işyerinde söz konusu olduğunda işveren denetimin yapıldığı gün SGK’ya bildirimde bulunarak para cezasından kurtulabiliyor.

​Getirilmesi düşünülen bu düzenleme ile 18-25 yaş arası gençlerin kayıtdışı çalıştırılmaları yönünde işverenler cesaretlenebilecektir. Bu sebeple yapılacak bu düzenlemenin tekrar ele alınmasında fayda var…


Dr. Mehmet BULUT 

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı