SGK işlemlerinde işverene ve sigortalıya hapis cezası

SGK işlemlerinde işverene ve sigortalıya hapis cezası

 

SGK işlemlerinde hangi hallerde işverene ve sigortalıya hapis cezası verilebilir?

Ülkemizde sosyal güvenliğe ilişkin yükümlülükler yerine getirilmediği zaman yaptırım olarak genellikle idari para cezası uygulanıyor. Ancak bazı durumlarda işverenlerin ve sigortalıların dikkat etmesi gereken ve hapis cezası ile sonuçlanabilecek hususlar da var.

Bu durum özellikle işverenlerin daha az vergi ve sigorta primi ödemek amacıyla sigortalıları asgari ücretten bildirmeleri ve sahte sigorta bildirimi halinde ortaya çıkıyor.

Yanıltıcı Belge Düzenlemeyin

Kayıtdışılıkla mücadelede incelenen belgelerin başında işverence düzenlenmesi zorunlu olan ücret bordroları geliyor. Eğer işveren ücret bordrosunda yer alan sigortalıların ücretlerini olduğundan düşük göstermişse hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir.

Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesine göre sigortalıların ücretlerinin eksik gösterilmesi halinde söz konusu ücret bordrosu “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge” olarak tanımlanıyor. Bu durumda da işverenler hakkında 1,5 ila 3 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor.

Ayrıca böyle bir durumun tespiti halinde işverene gelir idaresi tarafından vergi ziyaı cezası, SGK tarafından da idari para cezası kesiliyor ve eksik ödenen vergi ve primler geriye dönük olarak faiziyle tahsil ediliyor.

Suçun Kapsamı Netleşti

Ücret bordrosunun yanıltıcı şekilde düzenlenmesi şeklindeki Vergi Usul Kanunu’ndaki hüküm SGK uygulamalarında çoğu zaman göz ardı edilmekteydi.

Ancak Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan düzenleme ile hangi durumlarda Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacağının kapsamı netleştirildi.

Buna göre SGK’ya verilmesi gereken belge, bildirge ve beyannamelerin;

Daha az prim ödemek,

Yararlanamayacağı sigorta prim teşvik, destek veya indirimlerinden yararlanmak veya daha fazla yararlanmak,

Özel nitelikteki inşaat işleri ve ihale konusu işlerde asgari işçilik tutarını tamamlamak,

İş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, analık, genel sağlık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından haksız menfaat sağlamak,

gibi amaçlarla kasten gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespit edilmesi halinde TCK kapsamında Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacak.

Burada suç duyurusunda bulunulabilecek kişiler, işverenlerin yanı sıra, bilerek suça iştirak eden mali müşavir ile iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, analık, genel sağlık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından haksız menfaat sağlayan sigortalılar olacak. Söz konusu suçlar, kayıtdışı istihdam ve gerçek ücreti gizlemenin yanı sıra sahte sigortalılık halinde de ortaya çıkabiliyor.

Beş Yıla Kadar Hapis

Yukarıda belirtilen konularda Cumhuriyet Savcılıklarına yapılacak suç duyuruları TCK’nın 204 üncü, 206 ncı ve 207 nci maddeleri kapsamında ele alınacak. Dolayısıyla söz konusu belgelerdeki gerçeğe aykırı düzenlemelerin resmi belgede sahtecilik olarak nitelendirilmesi söz konusu. Bu durumda da ilgililer hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası istenebilecek.

Dr. Mehmet BULUT

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı

sadettinorhan.net