SGK İdari Para Cezalarına İtirazda Bu Gerekçelere Dikkat! (Ahmet Metin AYSOY)

Mali müşavirler SGK idari para cezalarına itirazda iki önemli itiraz gerekçesine dikkat etmelidir

1-Bildiğiniz gibi SGK idari para cezasını uygularken, cezayı doğuran eylemin işlendiği tarihte yürürlükte olan yasa hükümlerini uyguluyor.

Yani, 1.10.2008 tarihinden önce işlenmiş fiiller için 506 sayılı Yasa hükümlerine göre idari para cezasını tatbik ediyor. 1.10.2008 den sonra işlenmiş suçlar için ise, 5510 sayılı Kanun hükümlerini esas alıyor. Halbuki mükellefin lehine olan yasa hükmü uygulanmalı. 506 sayılı Yasa idari para cezası için 5510 sayılı Yasa’ya göre daha ağır hüküm ihtiva ediyorsa, 506 sayılı Yasa değil lehteki 5510 sayılı Yasa hükmü uygulanmalı.

2-Denetim elemanlarınca yapılan inceleme sonunda kayıtlara yansımadığı belirlenen sigortalılar için, işe giriş bildirgesi ile aylık prim hizmet belgesinin verilmemesi cezalarının uygulanması ile iktifa edilmelidir. Bu iki cezaya ilaveten kayıt geçersizliği cezası uygulanması mükerrer ceza uygulamasıdır.

Yukardaki görüşümüzü teyit eden, Danıştay 15.Dairesinin 26.11.2015 tarih ve E.2011/2193, K.2015/8007 sayılı Kararı

Türk Ceza Kanunu'nun 2. maddesinde ifadesini bulan "suç ve cezaların kanuniliği" ilkesine göre, kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı ceza vermek mümkün olmadığı gibi, cürüm ve kabahatin işlendiği zamandaki kanun ile sonradan çıkarılan kanun hükümleri bir birinden farklı ise, failin lehine olan kanunun uygulanması esastır.

Olayda, 506 sayılı Kanun hükmü dikkate alınarak davacıya asgari ücretin üç katı tutarında idari para cezası verildiği, oysa davacının fiiline uyan cezanın 5510 sayılı Kanun'la asgari ücretin iki katı oranına indirildiği görülmektedir.

Bu durumda davacının lehine olan kanun dikkate alınarak idari para cezasının asgari ücretin iki katı tutarında uygulanması gerekirken, asgari ücretin üç katı tutarında ceza verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.

Dava konusu işlemin, işyerindeki çalışmalarının işyeri kayıt ve belgelere yansıtılmadığı gerekçesiyle kayıt geçersizliği nedeniyle uygulanan idari para cezasına (6.135 TL) ilişkin kısmına gelince;

Olayda, davacıya ait işyerinde Kurum müfettişlerince yapılan denetim sonucunda, işyerinde tespit edilen eksik çalışmaların defter ve kayıtlara işlenmemesi nedeniyle 506 sayılı Kanun'un 140/d maddesi uyarınca dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.

Durum böyle olunca; çalıştırıldığı tespit edilen kişilere ilişkin işe giriş bildirgelerinin süresinde verilmemesi ve/veya aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmemesinden dolayı 506 sayılı Kanunun 140/b-c maddeleri uyarınca idari para cezası tahakkuk ettirildiği, dolayısıyla bu kişilerin çalıştırıldığı halde belgelerinin düzenlenerek Kurum'a verilmemesi nedeniyle davacıya idari para cezası verildiği, aynı sebepten kaynaklanan çalışma gün ve kazançlarının ibraz edilen defter ve belgelerde bulunmadığından bahisle davacı şirket adına uygulanan bahse konu cezanın mükerrer ceza olduğu kanaatine varılmış olup, bu kısımda hukuka uyarlık görülmemiştir.’’

Ahmet Metin AYSOY

SGK E. Başmüfettişi