Muhasebe hizmet sözleşmesinin yeniliklere göre güncellenmesi

Muhasebe hizmet sözleşmesinin yeniliklere göre güncellenmesi

MUHASEBE HİZMET SÖZLEŞMELERİNİN ELEKTRONİK UYGULAMALAR KAPSAMINDA GÜNCELLENMESİ

1.GİRİŞ

Elektronik uygulamalar, e-fatura, e-defter, e-arşiv fatura, e-serbest meslek makbuzu, e-müstahsil makbuzu, e-irsaliye, defterbeyan sistemi, e-yoklama derken hayatımıza çok hızlı bir giriş yaptılar. Muhasebe ve maliye dünyasında artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak…

Bütün muhasebe, maliye ve denetim süreçleri çok hızlı bir şekilde elektronik ortama taşınacak… İşte bu süreçte 3568 sayılı yasa kapsamında sunmuş olduğumuz hizmetler dolayısıyla mükellefler (müşteriler) ile yaptığımız hizmet sözleşmelerinin de elektronik uygulamalar kapsamında güncellenmesi gerekiyor. Dijitalleşme çağında odalara ve TÜRMOB’a bu anlamda meslek mensuplarımızı bilgilendirmek anlamında önemli sorumluluklar düşmektedir. Meslek mensuplarımızın elektronik uygulamalar neticesinde mağdur olmalarını engellemek amacıyla sözleşme hükümlerinin değiştirilmesi gerekmektedir. Ancak henüz ne TÜRMOB’un ne de herhangi bir odanın sitesinde bu yönde bir uyarı görmek mümkün değildir. 3568 sayılı yasa kapsamındaki sözleşmelerimizi elektronik uygulamalar kapsamında güncelleyerek odaların sitesine eklemek, bu konuda uyarılar yapmak, meslektaş odaklı çalışmak, ne kadar zor olabilir o ayrı bir tartışma konusudur.

Meslek mensuplarının sıklıkla yaptıkları hatalardan biri de devir teslim tutanaklarında elektronik deftere ilişkin herhangi bir hüküm yazmamalarıdır. Yine odaların sitesinde yer alan devir teslim tutanaklarının da eski kağıt sisteme ilişkin olduğu görülmektedir. Oysa “e-yevmiye defteri elektronik dosyaları, e-defteri kebir elektronik dosyaları 2017/01-02-03-04-05-06-07-08-09-10-11-12 dönemler eksiksiz olarak teslim edilmiştir” gibi bir ifade olmayan devir teslim tutanaklarında e-defterlerin ibraz ve saklama sorumluluğu meslek mensuplarımızın üzerinde kalmaktadır. Ayrıca devir teslim tutanaklarına “2017/01-02-03-04-05-06-07-08-09-10-11-12 dönemlerine ait gelen ve giden tüm elektronik faturalar ve bunların karşı taraf yanıtları ile beraber elektronik dosyalar halinde eksiksiz teslim edilmiştir” şeklinde bir not düşmek meslek mensuplarımız açısından faydalı olacaktır. Bu elektronik dosyalar uygun ortamda saklanmadıklarında bozulabilmekte, virüs bulaşabilmekte, siber saldırı gibi risklere açık olabilmektedirler. Meslek mensuplarımızın elektronik defter ve belgelerle ilgili olarak bu gereksiz riskleri üstlenmemesi için dikkat etmeleri gereken püf noktaları bulunmaktadır.

2.MUHASEBE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN GÜNCELLENMESİ

Google’da muhasebe hizmet sözleşmesi diye arattığınızda ilk Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın sitesindeki mesleki sözleşmeler bölümündeki örnek çıkmaktadır. Diğer odaların sözleşmeleri de neredeyse Ankara odası sözleşmesinin aynısıdır. Sözleşmeler, tarafların kanunu niteliğindeki hukuksal düzenlemeler olduklarından, meslek mensubu ile mükellef (müşteri) arasındaki hizmet sözleşmesi hukuken çok önemli bir belge niteliğindedir. Bu sözleşmeye gereken önem verilmediği takdirde meslek mensuplarımızın ileride yargı makamlarına intikal edecek hukuksal ihtilaflarda mağdur olması, çok zor durumda kalması mümkündür. Hizmet sözleşmelerinde taraflar, amaç, işin konusu, sözleşmenin süresi gibi standart maddeler üzerinde durmanın herhangi bir reel faydası olmayacaktır. Meslek sözleşmelerinin en önemli maddesi “4- TARAFLARIN KARŞILIKLI SORUMLULUK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ” isimli maddesidir. Şimdi bu yazımızda, tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülüklerini madde madde elektronik uygulamalar ve meslek mensubunun korunması açısından ele alalım.

4.1) Meslek Mensubu; Sözleşmede anılan işleri mevzuat ve meslek ahlak kuralları ile genel kabul görmüş muhasebe prensipleri çerçevesinde yerine getirecektir. Bu işleri kendisi yapabileceği gibi gözetimi altında başka meslektaşlarla işbirliği yaparak da yerine getirebilir. Ancak bu durumda müşteriden ek ücret istenmeyecektir. İş sahibi meslek mensubunun yazılı olurunu almadan bu işleri başkasına yaptıramayacaktır. Tersine davranması halinde meslek mensubuna ücretin tamamını ödeyecektir.” (eski şekli)

Bu madde de esasen çok değişmesi gereken bir husus bulunmamakla beraber elektronik uygulamalara şamil olduğuna dair bir hüküm eklenmesi daha uygun olacaktır. Maddenin revize hali şu şekilde olmalıdır.

4.1) Meslek Mensubu; Sözleşmede anılan işleri mevzuat ve meslek ahlak kuralları ile genel kabul görmüş muhasebe prensipleri çerçevesinde yerine getirecektir. Meslek mensubu elektronik mali uygulamalar da dahil olmak üzere, bu işleri kendisi yapabileceği gibi gözetimi altında başka meslektaşlarla işbirliği yaparak da yerine getirebilir. Ancak bu durumda müşteriden ek ücret istenmeyecektir. İş sahibi, meslek mensubunun yazılı olurunu almadan, elektronik mali uygulamalar da dahil olmak üzere, bu işleri başkasına yaptıramayacaktır. Tersine davranması halinde meslek mensubuna ücretin tamamını ödeyecektir.” (yeni şekli)

4.2) Meslek Mensubunun; Müşteriye karşı sorumluluğu, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde olmak üzere mesleki kusuru ile sınırlıdır. Meslek Mensubu, defterlerin tutulması, mali tabloların düzenlenmesi, beyannamelerin imzalanması ve benzeri konulardan sorumludur. Müşteri tarafından kendisine iletilen her türlü belgeyi gerek şeklen gerek içerik itibariyle gerçek ve doğru olarak kabul edecektir. Aksi halin sorumluluğu müşteriye aittir.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.2) Meslek Mensubunun; Müşteriye karşı sorumluluğu, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde olmak üzere mesleki kusuru ile sınırlıdır. Meslek Mensubu, kağıt ve/veya elektronik defterlerin tutulması, mali tabloların düzenlenmesi, beyannamelerin imzalanması ve benzeri konulardan sorumludur. Müşteri tarafından kendisine iletilen her türlü elektronik veya kağıt ortamındaki belgeyi gerek şeklen, gerek içerik, gerekse elektronik hali itibariyle gerçek ve doğru olarak kabul edecektir. Aksi halin sorumluluğu müşteriye aittir. Kısaca meslek mensubuna teslim edilen  elektronik defter ve elektronik belgelerin değiştirilmiş, bozulmuş, virüs bulaşmış, hacklenmiş olması gibi olumsuzluklardan müşteri sorumludur.” (yeni şekli)

4.3) Müşteri; ticari defterlere, mali tablolara, beyannamelere yansıması gereken her türlü belge ve bilgileri Meslek Mensubuna tam ve doğru, olarak yansıtmakla yükümlüdür. Müşteri ayrıca bütün kasa ve banka  hareketlerini işletme ile ilgili düzenlenen senedi (Keşide, tanzim, ciro, aval verme ve alma vb.) Hareketlerini, diğer varlık ve aktiflerini tam olarak iletmekle yükümlüdür. Müşteri ayrıca işletmenin, grup şirket, bağlı ortaklık ve dolaylı  veya dolaysız iştiraklerle ilgili ilişkileri bildirmekle yükümlüdür. Zira Meslek Mensubu, kendisine iletilmeyen  veya eksik iletilen yahut yanlış iletilen her türlü bilgi ve belgeden sorumlu tutulamaz. İşletme içi yolsuzluk ve usulsüzlüklerin ortaya çıkarılması ve bu konuda gerekli önemlerin alınması müşterinin sorumluluğundadır.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.3) Müşteri; ticari defterlere, elektronik defterlere, mali tablolara, beyannamelere yansıması gereken her türlü kağıt veya elektronik belge ve bilgileri Meslek Mensubuna tam ve doğru, olarak yansıtmakla yükümlüdür. Müşteri ayrıca bütün kasa ve banka hareketlerini işletme ile ilgili düzenlenen senedi (Keşide, tanzim, ciro, aval verme ve alma vb.) hareketlerini, diğer varlık ve aktiflerini tam olarak iletmekle yükümlüdür. Müşteri, portal, özel entegrasyon veya doğrudan entegrasyon yöntemlerinden hangisini kullanıyor olursa olsun düzenlediği veya aldığı tüm temel ve ticari e-faturaları bunların kabul, ret ve iade yanıtlarını, düzenlediği ve aldığı e-arşiv faturaları ve diğer elektronik belgeleri tam olarak elektronik ortamda iletmekle yükümlüdür.   Müşteri ayrıca işletmenin, grup şirket, bağlı ortaklık ve dolaylı  veya dolaysız iştiraklerle ilgili ilişkileri bildirmekle yükümlüdür. Zira Meslek Mensubu, kendisine iletilmeyen veya eksik iletilen yahut yanlış iletilen her türlü bilgi ve elektronik veya kağıt belgeden sorumlu tutulamaz. İşletme içi yolsuzluk ve usulsüzlüklerin ortaya çıkarılması ve bu konuda gerekli önemlerin alınması müşterinin sorumluluğundadır.” (yeni şekli)

4.4) Müşterinin işletmesi ile ilgili belgelerin Mevzuata uygun olarak tedariki ve düzenlenmesi Müşterinin sorumluluğundadır. Öte yandan işletmede yapılması gereken her türlü yıl sonu sayımı/stok sayımı ve fiili envanter çalışması müşteri tarafından mevcut yasal düzenlemelere uygun olarak yerine getirilir ve sonuçları Meslek Mensubuna doğru ve tam olarak yazılı şekilde intikal ettirilir.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.4) Müşterinin işletmesi ile ilgili elektronik veya kağıt belgelerin Mevzuata uygun olarak tedariki ve düzenlenmesi, Müşterinin sorumluluğundadır. Öte yandan işletmede yapılması gereken her türlü yıl sonu sayımı/stok sayımı ve fiili envanter çalışması, hem kağıt hem de elektronik ortamda müşteri tarafından mevcut yasal düzenlemelere uygun olarak yerine getirilir ve sonuçları Meslek Mensubuna doğru ve tam olarak yazılı veya mevzuatın belirttiği elektronik şekilde intikal ettirilir.” (yeni şekli)

4.5) Müşteri, Meslek Mensubunun ilgili mevzuatın gerekleri açısından yapacağı her türlü uyarıyı derhal dikkate almak zorundadır. Müşterinin bu uyarıları dikkate almaması halinde, Meslek Mensubu bu uyarıyı yazılı olarak yapar. Yazılı uyarının yapılması ile birlikte Meslek Mensubunun konuya ilişkin sorumluluğu sona erer.” (eski şekli)

Bu madde de esasen çok değişmesi gereken bir husus bulunmamakla beraber elektronik uygulamalara şamil olduğuna dair bir hüküm eklenmesi daha uygun olacaktır. Maddenin revize hali şu şekilde olmalıdır.

4.5) Müşteri, Meslek Mensubunun ilgili mevzuatın gerekleri açısından yapacağı (elektronik defter ve belgelere ilişkin olanlarda dahil olmak üzere) her türlü uyarıyı derhal dikkate almak zorundadır. Müşterinin bu uyarıları dikkate almaması halinde, Meslek Mensubu bu uyarıyı yazılı olarak yapar. Yazılı uyarının yapılması ile birlikte Meslek Mensubunun konuya ilişkin sorumluluğu sona erer.” (yeni şekli)

4.6) Meslek Mensubu işin yapılması sırasında öğrendiği bilgileri ve belgeleri Müşterisinin bilgi ve izni dışında açıklayamaz, üçüncü şahıslara bilgi, kayıt ve belgelerin suretlerini veremez. Meslek Mensubunun bu sorumluluğu, bu sözleşmenin sona ermesinden sonra da devam eder. Meslek Mensubu, bu yükümlülüğe aykırı hareketinden dolayı Müşterinin uğrayacağı her türlü zararı tazminle yükümlüdür.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.6) Meslek Mensubu işin yapılması sırasında öğrendiği bilgileri ve elektronik veya kağıt belgeleri Müşterisinin bilgi ve izni dışında açıklayamaz, üçüncü şahıslara bilgi, elektronik veya kağıt  kayıt ve elektronik veya kağıt belgelerin suretlerini veremez. Meslek Mensubunun bu sorumluluğu, bu sözleşmenin sona ermesinden sonra da devam eder. Meslek mensubu sözleşmenin sona ermesi veya ilgili hesap dönemine ilişkin tüm iş ve işlemlerin tamamlanması ile elektronik defter ve elektronik belgelere ait kendisinde olan tüm dosyaları elektronik ortamda müşteriye teslim edecektir. Müşteri kendisine elektronik ortamda teslim edilen elektronik defter ve elektronik belgelere ait dosyaları mevzuata uygun şekilde muhafaza etmek gerekli siber güvenlik önlemlerini almak zorundadır.   Meslek Mensubu, bu madde de belirtilen sır saklama ve kağıt veya elektronik defter ve belgeleri koruma yükümlülüğe aykırı hareketinden dolayı Müşterinin uğrayacağı her türlü zararı tazminle yükümlüdür.” (yeni şekli)

4.7) Müşteri, Meslek Mensubunun, kayıtlara esas aldığı belgelerin doğru ve gerçek olmamasından, maddi ve/veya şekli kayıplar içermesinden yahut idarece kabul edilmemesinden veya Müşterinin bu sözleşmedeki her türlü yükümlülüklerden, her derecedeki kusurundan dolayı, gerek 3568 sayılı Kanun, gerek Vergi Usul Kanunun mükerrer 227. Maddesi ile anılan maddeler uyarınca karşılaşacağı her türlü mali yükümlülüğü (vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülükleri ile bunların cezaları ve zam, faiz gibi fer’ilerini) derhal karşılamakla yükümlüdür.

Vergi idaresi tarafından; Müşteri aleyhine hukuki, idari veya cezai takibat yapılması halinde, Müşteri durumu derhal Meslek Mensubuna bildirmekle yükümlüdür. Özellikle Meslek mensubunun ilgili ve anılan Mevzuat uyarınca müteselsilen sorumlu tutulduğu hallerde, Meslek Mensubunu zarara uğratıcı veya hukuksal haklarını kullanmasını engelleyici her türlü davranıştan kaçınmakla yükümlüdür. Müşteri, Meslek Mensubunun müteselsilen sorumlu tutulduğu hallerde, taraflar arasındaki bu sözleşme sona ermiş olsa dahi aynı hususla yükümlü olduğu gibi, Meslek Mensubunun hukuksal haklarının kullanması için gerekli her türlü bilgi ve belgeyi vermekle ve/veya kullanmasına izin vermekle yükümlüdür. Bu gibi hallerde müşteri vergi idaresine karşı, gerekli ödemelerin yapılmasından, kusuru oranında meslek mensubuna rücu hakkı saklı olmak üzere birinci derecede sorumludur. Bu ödemelerin geciktirilmesinden veya savsaklanmasından yahut ödemelerin taksitlendirilmesinden veyahut yargı yoluna gitmek ve sair suretle tahakkukun geciktirilmesinden doğacak her türlü zam, faiz vb. fer’ilerinin sorumluluğu müşteriye aittir.

Meslek Mensubunun, bu sözleşme dolayısıyla ve/veya müteselsil sorumlu sıfatı ile vergi idaresine karşı yapacağı veya yapmak zorunda kaldığı her türlü ödeme, her hangi bir ihtar veya ilama gerek olmaksızın, ilk bildirimden itibaren 7 gün içerisinde Müşteri tarafından Meslek Mensubuna ödenecektir.

Meslek Mensubunun, Müşterinin kusuru veya bu sözleşmeye aykırı davranışları dolayısıyla müteselsilen sorumlu tutulduğu hallerde, Meslek Mensubunun kendini savunmak üzere bir Avukat tutması halinde, Avukat ücreti Müşteri tarafından karşılanır.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.7) Müşteri, Meslek Mensubunun, kayıtlara esas aldığı elektronik veya kağıt belgelerin doğru ve gerçek olmamasından, maddi ve/veya şekli kayıplar içermesinden elektronik belgelerin değiştirilmiş, bozulmuş, virüs bulaşmış, hacklenmiş olması gibi olumsuzluklardan yahut idarece kabul edilmemesinden veya Müşterinin bu sözleşmedeki her türlü yükümlülüklerden, her derecedeki kusurundan dolayı, gerek 3568 sayılı Kanun, gerek Vergi Usul Kanunun mükerrer 227. Maddesi ile anılan maddeler uyarınca karşılaşacağı her türlü mali yükümlülüğü (vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülükleri ile bunların cezaları ve zam, faiz gibi fer’ilerini) derhal karşılamakla yükümlüdür.

Vergi idaresi tarafından; Müşteri aleyhine hukuki, idari veya cezai takibat yapılması halinde, Müşteri durumu derhal Meslek Mensubuna bildirmekle yükümlüdür. Özellikle Meslek mensubunun ilgili ve anılan Mevzuat uyarınca müteselsilen sorumlu tutulduğu hallerde, Meslek Mensubunu zarara uğratıcı veya hukuksal haklarını kullanmasını engelleyici her türlü davranıştan kaçınmakla yükümlüdür. Müşteri, Meslek Mensubunun müteselsilen sorumlu tutulduğu hallerde, taraflar arasındaki bu sözleşme sona ermiş olsa dahi aynı hususla yükümlü olduğu gibi, Meslek Mensubunun hukuksal haklarının kullanması için gerekli her türlü bilgi ve elektronik veya kağıt belgeyi vermekle ve/veya kullanmasına izin vermekle yükümlüdür. Bu gibi hallerde müşteri vergi idaresine karşı, gerekli ödemelerin yapılmasından, kusuru oranında meslek mensubuna rücu hakkı saklı olmak üzere birinci derecede sorumludur. Bu ödemelerin geciktirilmesinden veya savsaklanmasından yahut ödemelerin taksitlendirilmesinden veyahut yargı yoluna gitmek ve sair suretle tahakkukun geciktirilmesinden doğacak her türlü zam, faiz vb. fer’ilerinin sorumluluğu müşteriye aittir.

Meslek Mensubunun, bu sözleşme dolayısıyla ve/veya müteselsil sorumlu sıfatı ile vergi idaresine karşı yapacağı veya yapmak zorunda kaldığı her türlü ödeme, her hangi bir ihtar veya ilama gerek olmaksızın, ilk bildirimden itibaren 7 gün içerisinde Müşteri tarafından Meslek Mensubuna ödenecektir.

Meslek Mensubunun, Müşterinin kusuru veya bu sözleşmeye aykırı davranışları dolayısıyla müteselsilen sorumlu tutulduğu hallerde, Meslek Mensubunun kendini savunmak üzere bir Avukat tutması halinde, Avukat ücreti Müşteri tarafından karşılanır.” (yeni şekli)

4.8) İş sahibi işyerinde çalıştırdığı kişilerin işe giriş ve çıkışlarına ait bilgi ve belgeleri imzalı olarak yasal süreleri içerisinde Meslek Mensubunun  /ortaklık bürosu veya şirkete verilmedikçe ilgili işlemlerin yapılmayacağını iş sahibi bilir ve sorumluluğu iş sahibine aittir.” (eski/yeni şekli)

Hizmet sözleşmelerimizde tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülükleri açısından değiştirilmesine gerek olmayan tek madde 4.8’dir.

4.9) Bu sözleşmenin doğrudan hizmet ifası ile ilgili hükümleri, dışındaki hükümleri, özellikle sır saklamaya ve sorumluluğa ilişkin ilgili madde hükümleri, bu sözleşmenin her hangi bir sebeple sona ermesinden sonra da taraflar arasında yürürlüğünü ve geçerliliğini muhafaza eder.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.9) Bu sözleşmenin doğrudan hizmet ifası ile ilgili hükümleri, dışındaki hükümleri, özellikle sır saklamaya ve sorumluluğa ilişkin ilgili madde hükümleri, bu sözleşmenin her hangi bir sebeple sona ermesinden sonra da taraflar arasında yürürlüğünü ve geçerliliğini muhafaza eder. Elektronik belge ve defterlerin müşteriye teslim edilmesinden bunlara ilişkin siber güvenlik önlemlerinin alınması ve uygun elektronik ortamda muhafaza yükümlülüğü müşteriye aittir.” (yeni şekli)

4.10) İş sahibi yukarıda gösterilen adresi kanuni adres olarak kabul etmiştir. Meslek mensubunun iş sahibine yapacağı her türlü bildirim bu adrese yapılacaktır. İş sahibi adres değişikliklerini 3 iş günü içinde meslek Mensubuna bildirmekle yükümlü olup, adres değişikliği dolayısıyla müşteriye ulaşmayan bildirimlerde meslek mensubu sorumlu tutulamaz.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.10) İş sahibi yukarıda gösterilen adresi kanuni adres olarak kabul etmiştir. Meslek mensubunun iş sahibine yapacağı her türlü bildirim bu adrese yapılacaktır. İş sahibi adres değişikliklerini 3 iş günü içinde meslek Mensubuna bildirmekle yükümlü olup, adres değişikliği dolayısıyla müşteriye ulaşmayan bildirimlerde meslek mensubu sorumlu tutulamaz. Ayrıca müşteri elektronik fatura, e-arşiv fatura ve diğer elektronik belgelere ve elektronik deftere ait olarak kullandığı portal, özel entegrasyon, doğrudan entegrasyon gibi yöntemlerden birisini değiştirdiğinde, bu değişiklikleri 3 iş günü içinde meslek Mensubuna bildirmekle yükümlü olup, meslek mensubuna bildirilmeyen bu tip durumlardan meslek mensubu hukuken sorumlu tutulamaz.” (yeni şekli)

4.11) Taraflar haklı nedenlerle veya karşılıklı rızaları ile aralarındaki sözleşmeyi her zaman fesh edebilirler. Bu takdirde alınmış olan defter ve belgeler iş sahibine geri verilir. Tarafların tazminat hakkı genel hukuk kurallarına tabidir. Üzerine aldığı işi haklı bir sebep olmaksızın bırakan meslek mensubu iş için almış olduğu ücreti geri vermek zorundadır. Buna alınan avanslarda dahildir. İş sahibi adına zorunlu olarak yapılan giderler geri ödenmez. Sözleşmenin müşteri tarafından feshi halinde sözleşmede belirtilen sürelere ait bedelin tamamı meslek mensubuna iş sahibince ödenir. Şu kadar ki; meslek mensubunun bu duruma kendi kusur ve ihmali ile yol açmış olmasının yetkili adli mercilerce tespit edilmiş olması kaydıyla ücret geri ödenir. Bu sözleşmeye göre peşin verilmesi gereken ücret ya da avans ödenmezse meslek mensubu işe başlamak zorunda değildir.” (eski şekli)

Bu madde sadece kağıt muhasebe uygulamaları esas alınarak düzenlenmiştir. Elektronik mali uygulamalar kapsamında şu şekilde revize edilmesi daha uygun olacaktır.

4.11) Taraflar haklı nedenlerle veya karşılıklı rızaları ile aralarındaki sözleşmeyi her zaman fesh edebilirler. Bu takdirde alınmış olan elektronik veya kağıt tüm defter ve belgeler iş sahibine geri verilir. Tarafların tazminat hakkı genel hukuk kurallarına tabidir. Üzerine aldığı işi haklı bir sebep olmaksızın bırakan meslek mensubu iş için almış olduğu ücreti geri vermek zorundadır. Buna alınan avanslarda dahildir. İş sahibi adına zorunlu olarak yapılan giderler geri ödenmez. Sözleşmenin müşteri tarafından feshi halinde sözleşmede belirtilen sürelere ait bedelin tamamı meslek mensubuna iş sahibince ödenir. Şu kadar ki; meslek mensubunun bu duruma kendi kusur ve ihmali ile yol açmış olmasının yetkili adli mercilerce tespit edilmiş olması kaydıyla ücret geri ödenir. Bu sözleşmeye göre peşin verilmesi gereken ücret ya da avans ödenmezse meslek mensubu işe başlamak zorunda değildir.” (yeni şekli)

Kısaca örnek olması açısından muhasebe hizmet sözleşmelerinin en temel maddelerini elektronik uygulamalar kapsamında gözden geçirmiş ve revize etmiş olduk. Bu revize ettiğimiz hükümlerin elektronik defter tutan meslek mensuplarımız açısından çok önemli olduğunu, ileride ortaya çıkabilecek mağduriyetleri ve hukuksal uyuşmazlıkları şimdiden giderebileceğini belirtmek isterim.

3.SONUÇ

Meslek mensubu ile mükellef (müşteri) arasındaki hukuki ilişkinin en temel kaynağını muhasebe hizmet sözleşmesi oluşturmaktadır. Muhasebe hizmet sözleşmesi ile müşterinin yüklendiği en önemli borç, yerine getirilen muhasebe görevi için meslek mensubuna ücret ödemektir. Muhasebe hizmet sözleşmesinde, müşteri tarafından meslek mensubuna ödenecek ücret tutarı ile toplam ücret tutarının gösterilmesi gerekir. Ayrıca müşteri, muhasebe hizmetinin gereği gibi yürütülebilmesi için, meslek mensubuna çalışmaları sırasında gerekli olanakları sağlamalı ve meslek mensubunun ihtiyaç duydukları tüm bilgi, elektronik veya kağıt belge ve kayıtlara ulaşabilmeleri için yardımcı olmalıdır. Muhasebe hizmet sözleşmelerini sadece damga vergisi konusu ile sınırlı ele almamak gerekir. Ayrıca müşteri ve meslek mensubu arasındaki ihtilaflarda mahkemelerin incelediği temel belgelerden birisi olmaktadır.

Türk Hukukunda, kural olarak, sözleşmelerde şekil serbestliği ilkesi bulunmaktadır. Meslek mensupları odalarımızın ve TÜRMOB’un sitesinde yer alan örnek sözleşmeleri sıklıkla kullanmaktadır. Ancak bu sözleşmelerin bütünüyle kağıt defter veya kağıt belge ağırlıklı olarak düzenlenmiş olması büyük bir eksikliktir. Odalarımızın ve TÜRMOB’un elektronik mali uygulamalar, dijital muhasebe hizmetlerini göz önüne alarak bu sözleşmeleri revize etmesi gerekmektedir. Bu işlem için herhangi bir yasa değişikliği yapılması gerekmemekte veya hiçbir mevzuat engeli de bulunmamaktadır.

Mevzuatımızda elektronik belgelerin ve defterlerin muhafaza ve ibrazına ilişkin çeşitli hükümler yer almaktadır. Mükellefler, düzenledikleri ve aldıkları e-faturaları, üzerindeki mali mührü de içerecek şekilde kanuni süreler dahilinde kendi bünyelerindeki elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza ve istendiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla ibraz edecekler. Mükelleflere ait elektronik belgelerin yine mükelleflere ait bilgi işlem sistemlerinde saklanması esas olup üçüncü kişiler nezdinde de elektronik saklama yapılabilecektir. Başka mükelleflerden elektronik saklama hizmetinin alınması mükelleflerin elektronik belgelerin muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Elektronik belgelerin muhafazasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yapılması zorunludur. Bu zorunluluk yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez. Mükellefler, bilgi işlem sistemini/sistemlerini oluşturan yazılım, donanım, dosya, dokümantasyon ve diğer unsurları, hiçbir şekilde kısmen veya tamamen vergi inceleme elemanlarının erişimini ve denetimini engelleyecek bir sözleşme veya lisansa konu edemezler. Bu tip sorumlulukların meslek mensubu üzerinde kalmaması için sözleşmelerimizin yeniden revize edilmesinde yarar bulunmaktadır.

S.M.Mali Müşavir Selçuk GÜLTEN

KAYNAK: muhasebebilenler.com