MALÜL SİGORTALILARA MALÜLLÜK AYLIĞI BAĞLANMASI;
Değerli okuyucularım bir önceki yazımda 4/A (SSK) sigortalılarının iş kazası geçirmesi halinde SGK tarafından sağlanan haklardan bahsetmiştim. Ancak köşemde, ayrılan yer müsaade etmediği için bu haklardan sadece ölüm aylığı hakkı ile ölüm aylığıyla beraber sürekli iş göremezlik durumunun birleşmesi halinde bağlanacak aylık hesabının nasıl yapılacağından bahsedebildim. Konuya bugün devam edeceğim ve bugün malullük aylığı hakkı, malullük aylığı ile sürekli iş göremezlik gelirinin birleşmesi ve sadece sürekli iş göremezlik gelirinin bağlanması haklarından bahsetmeye çalışacağım.
SGK mevzuatına göre, çalışma gücünün %60 ın dan fazlasını kaybeden kişiye malul denir. Yani kişi çalışma gücünün %59 unu kaybetmiş ise malul sayılmaz. Malul olan kişi Kanundaki sigortalılık süresi ve çalışma gün şartını da taşıyorsa o kişiye malullük aylığı bağlanır. Çalışma gücünü %60 oranında kaybetmiş sigortalı 10 yıldan fazla sigortalılık süresine ve 1800 prim gününe sahipse o sigortalıya malullük aylığı bağlanır. Bu şartları taşıyan kişi ister iş kazası geçirerek malul kalmış olsun isterse de iş kazası dışındaki bir olay sonucu malul kalmış olsun kendisine malul aylığı bağlanır. Ancak malullük aylığı bağlama şartlarını taşıyan sigortalının malul kalmasına neden olan olay iş kazası tanımı içine giriyorsa bu defa sigortalıya hem malullük aylığı bağlanırken hem de sürekli iş göremezlik geliri bağlanacaktır.
İş kazası sonucu malul kalan sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri ve malul aylığının ikisinin de bağlanması halinde bu gelir yada aylıktan yüksek olanın tamamı bağlanırken düşük olanın yarısı bağlanacaktır. Her ikisinin tamamının bağlanması mevzuat gereği mümkün değildir.
Malullük aylığı alan kişi tekrar çalışmak istemesi halinde çalışabilir. Ancak malullük aylığı kesilir. Hem malullük aylığı hem de sürekli iş göremezlik geliri alan kişinin çalışması halinde malullük aylığı kesilirken sürekli iş göremezlik geliri kesilmez.
SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK GELİRİ BAĞLANMASI;İş kazası sonucu sigortalıda bedensel yada ruhsal bir özrün oluşması halinde de sigortalıya, bu özrün yani meslekte kazanma gücü kayıp oranının %10 dan fazla olması halinde sadece sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Sigortalının %60 ın üzerinde çalışma gücünü kaybetmesi hali malullük olarak tanımlandığından %60 ın altında bir meslekte kazanma gücü kaybının olması halinde ise sadece sürekli iş göremezlik geliri hakkı devreye girmektedir. Ancak burada da dikkat edilmesi gereken durum, meslekte kazanma gücü kaybının % 10 un üzerinde olması halinde sürekli iş göremezlik gelirinin bağlanıyor olmasıdır. Sigortalının bir iş kazası sonucu meslekte kazanma gücünün %9 unu kaybetmesi halinde kendisine sürekli iş göremezlik geliri bağlanmaz.
Sürekli iş göremezlik geliri alan sigortalı çalışmaya devam edebilir. Çalışması halinde aldığı sürekli iş göremezlik geliri kesilmez. Yani sigortalı sürekli iş göremezlik geliri alarak çalışmaya devam edebilir. Sürekli iş görmezlik geliri alan kişi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sürekli iş görmezlik durumu devam ettiği müddetçe, sigortalı ister çalışsın isterse çalışmasın genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımlarından yararlanamaya devam edecektir. Sigortalının çalışması halinde, genel sağlık sigortası, sürekli iş göremezlik geliri almasından dolayı devam ediyor olsa bile, işvereni tarafından ödenen ücreti üzerinden ayriyeten genel sağlık sigortası primi ödeyecektir. Kanaatimce ödenen bu primin,SGK tarafından yersiz alınan prim olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Ancak uygulamada maalesef SGK genel sağlık sigortası hakkını devamlı surette elde etmiş sigortalıların çalışması halinde genel sağlık sigortası primini almakta ve bunu yersiz alınan prim olarak değerlendirmemektedir. Hakkaniyet ölçüsünde SGK' nın bu konuyu gözden geçirmesinde yarar olduğunu düşünüyorum.
SORU;
Mustafa Bey, 2013 ocak ayı itibari ile işten ayrıldım. Ayrıldığım firma tarafından işten ayrılış bildirgem 1 gün önceden verilmiş. Çalıştığım sektör itibariyle girmem gereken sınav şartlarından biride sene başı itibariyle süreleri doldurmuş olmaktı. Eski çalıştığım firma tarafından bunun düzeltmesini yapabilir mi ? Şimdiden teşekkür ederim. Saygılarımla. Kemal CAN
CEVAP: Kemal Bey; Çalışmış olduğunuz firma hem işten ayrılış bildirgesindeki tarihin sehven, yanlışlıkla girildiğini belirterek düzeltme talebinde bulunabilir hem de ek aylık prim ve hizmet belgesi vererek hizmet düzeltmesinde bulunabilir. Düzeltme yapmak için tekrardan işe giriş bildirgesi verilmesine gerek yoktur. Ancak ek aylık prim ve hizmet belgesi verilen günün ücret tahakkuku mutlaka kayıtlarda yapılmalıdır. Konu SGK tarafından Sosyal Güvenlik Denetmenlerine incelemeye verilmesi halinde, inceleme yapacak denetim elemanı kayıtları esas alarak ek bildirgenin işleme alınıp alınmayacağına karar verecektir.
MUSTAFA KESKİNSİGORTA BAŞMÜFETTİŞİPosta Gazetesi