Günlük hayatta karşılaştığımız bazı olayların, yıllar sonra başımıza dert açmaması için aslında bazı tedbirler almak gerekebilir.
Hırsızlık, yangın, sel ve diğer tabii afetler hem oluş esnasında hem de daha sonra canımızı yakar. Mesela bu sebeplerden dolayı işletmelerin malları, demirbaşları ve resmi belgeleri kaybolma, çalınma, bozulma, çürüme, yanma gibi şekillerde zarar görür. Bu ve buna benzer durumlarda vakit geçirmeden resmi makamlara bilgi verilmesi ve başvurulması gerekir.
1-Malların çalınması/yanmasıBöylesi afetlerde zarar gören, hurdaya dönen veya çalınan mallar için neler yapılması gerektiğini önceki yazılarımda dile getirmiştim. Maliye bu sebeplerden dolayı satılamayan malların alımında indirim konusu yapılan KDV'lerin tespit edilerek KDV beyannamesindeki “İlave Edilecek KDV” satırı ile beyan edilmelerini ve vergi dairesine ödenmelerini istiyor. Yani Maliye kendisinin mücbir sebep ilan etmediği bu tür afetlerde ziyana uğratılan malların KDV'sinin işletme üzerinde kalması sonucunu doğuracak bir işlemde bulunulmasını istiyor.
2- Mal alım-satım faturaları kaybolursaYukarıda bahsettiğim sebeplerden dolayı işletmelerin ticari faaliyetleri ile ilgili belgeleri de zarar görebilir veya kaybolabilir. Maliye, mükelleflerin mal alım satım belgeleri ile resmi belgelerin beş yıl boyunca saklanması ve talep edilmesi halinde kendisine ibraz edilmesini şart koşmuştur.
Bu süre zarfında istenen belgelerin ibraz edilememesi, vergi kaçakçılığı ile suçlanmaya, hapis cezası ile yargılanmaya sebep olur.
Bilindiği gibi, mükellefler sattıkları emtia veya yaptırdıkları işler için fatura vermek ve alıcılar da fatura istemek ve almak mecburiyetinde. Mükellefler mal ve hizmet aldıkları fatura ve belgeleri ibraz edemezlerse alış faturalarında yer alan ve daha önce ödenmiş olan KDV'lerin tekrar ödenmesi istenir. Böyle bir işlemle muhatap olmamak için hırsızlık, yangın, su basması gibi bireysel durumlarda mücbir sebebin mağdur mükellefler tarafından ispat edilmesi gerekir.
Bu durumlarda itfaiyeden veya jandarmadan temin edilecek rapor mahkemeye sunularak zayi belgesi alınır. Mükellefler kullandıkları belgeler bu tür sebeplerle zayi olduğunda, on beş gün içinde işletmenin bulunduğu yerin yetkili mahkemesinden zayi belgesi talep etmek zorunda. Bu zayi belgesi mükelleflerin defter ve belgelerini ibraz etmeme suçundan kurtulmalarını sağlar.
3- Henüz kullanılmamış boş faturalarBoş faturaların da kaybolması veya çalınması mükellefler için bir risk oluşturur. Çünkü bu tür faturalar, mükellefin iradesi dışında başkaları tarafından sahte olarak düzenlenip piyasaya sürülme ihtimali taşır.
Bu da mükellefleri, vergi incelemeleri sırasında ciddi sıkıntılarla karşı karşıya getirecektir. Ülkemizde ticari işlemlerde kullanılan faturalar mükellefler tarafından anlaşmalı matbaalara bastırılır. Matbaalar, ilgili bilgileri mükellefin vergi dairesine bildirir.
Yani vergi dairesi hangi mükellefin ne tür belgeyi, kaç adet bastırdığını biliyor. Henüz kullanılmamış boş durumda bulunan faturaların çalınması, kaybolması veya diğer sebeplerle ziyaı halinde de durumun tutanakla kayıt altına alınması gerekir.
Mükellefler boş faturalarının kaybolduğunu fark ettikleri andan itibaren vergi dairesine yazılı bilgi vermeli. Bildirimde belgelerin kaybına sebep olan olaya ilişkin itfaiye, jandarma veya karakoldan alınan rapor veya tutanak da eklenmeli.
Bu bildirimde ve daha sonra verilecek gazete ilanında kaybolan/çalınan belgelerin seri ve sıra numaralarına da yer verilmeli. Böylece iyi niyetli başka mükelleflerin sahte fatura kullanmak suretiyle mağdur olması bir derece de olsa engellenmiş olur.
Kullanılmamış boş durumdaki faturalar için mahkemeler çoğu zaman zayi belgesi vermez. Bu yüzden mahkemeye başvurmaya gerek yok. Bu arada faturaların işletme personeli tarafından kötü niyetle kullanılması, kaybedilmesi gibi durumlarda hemen ilgili cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
MuhasebeDR.ComTÜRKİYE’NİN MUHASEBE DOKTORU–
2016 VERGİ AFFI UYGULAMA DOSYASI–MALİ MÜŞAVİRLER OHAL’DE NELERE DİKKAT ETMELİ?–
YAYINLANAN SON DAKİKA MEVZUATLAR