İmkansıza Yakın Yüzde 5 Vergi İndirim Müessesesi (Cengiz TÜRK-Serbest Muhasebeci Mali Müşavir)
2017 yılı gelir vergisi beyanname dönemi başladı. Beyan edilen vergiden vergiye uyumlu mükelleflere tanınan yüzde 5 lik vergi indirimi bu dönem uygulanmaya başlandı. Ancak uygulamada yüzde 5 indirim almak imkansıza yakın bir durum.
Çün ki 2017,2016 ve 2015 yıllarında vergi ile ilgi tüm beyannameleri zamanında vermek ve tahakkuk eden vergileri de zamanında ödemek gerekir. Bu yıllarda ekonomik durumu iyi olmayan mükelleflerden ödemelerini 1 gün geciktirmiş olanlar olsalar dahi bu haktan yararlanamayacaklar.
Aşağıda vergiye uyumlu mükelleflerin yüzde 5 indirim alabilmelerinin şartları açıklanmıştır;
Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olan uyumlu mükelleflerin yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i ödenmesi gereken gelir vergisinden indirilir.
Söz konusu indirimden faydalanmak için belirlenen şartlar, Gelir Vergisi Kanunu mükerrer 121 inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre mükelleflerin;
• İndirimin hesaplanacağı beyannanin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması, (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz. Her bir beyanname itibarıyla 10 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.)
• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanununun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.),
• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması gerekir.
Hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından fazla olamaz. İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmez.
Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilir.
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.
Cengiz TÜRKSerbest Muhasebeci Mali Müşavir