İbraname hangi durumlarda geçerli olur?

İbraname hangi durumlarda geçerli olur?

İbraname hangi durumlarda geçerli olur?

Okurumuz Celal D. geçen hafta itibarıyla işe başladığını ve başlarken kendisine boş bir kağıt imzalatıldığını, neden imzaladığını sorduğunda, personel müdürü tarafından gerekli olduğu söylenerek ayrıntılı açıklama yapılmadığını belirtiyor. Celal D., daha sonra işyerinde diğer işçilerle konuştuğunda bu boş imzalı kağıdın işten ayrılırken ibraname adı altında aleyhte kullanıldığını öğrendiğini belirtiyor ve gerçekten ileride aleyhinde kullanılıp kullanılmayacağını soruyor? Evet, ne yazık ki bu ‘beyaza imza’ denilen ve daha sonra ibraname olarak kullanılacak kötü niyetli uygulama bazı işverenler tarafından uygulanıyor. Daha işe girerken size imzalatılan boş kağıt, işten ayrıldığınızda işyerinden alacağınız olmadığına dair içi doldurularak işverenin size (işçisine) karşı yükümlülükleri yönünden ibra olmasını, aklanmasını sağlayacak ibra belgesi olarak kullanılacaktır. Peki bu ibra belgesi ne demektir. Neye yarar?

İbraname, ibra belgesi

İbra sözleşmesi yani ibraname, mevcut olan alacağı ortadan kaldırmayı sağlayan bir sözleşmedir. İş Hukuku bağlamında ‘ibraname’ işçinin işten ayrılırken ücret, fazla çalışma, yıllık ücretli izin alacağı, ihbar ve kıdem tazminatı vb. alacaklarını aldığına, başka alacağının kalmadığına ilişkin imzalayarak işverene verdiği belgeye denir. İbraname iş hukukunda düzenlenmeyen bir belgedir.

Geçerlilik koşulları

Öncelikle; uygulamada ve yargıtay kararlarında birleşilen nokta, iş sözleşmesinin sona ermesinden önce düzenlenen ibranamelerin geçerli sayılmamasında kendisini gösterir. Yani ibraname işten ayrılan işçiye yapılan ödemelerin ispatını yapan bir makbuz gibidir.

İbranamelerin geçerli olabilmesi için, işçinin medeni hakları kullanma ehliyetine de sahip olması gerekir.

Ayrıca ibranamelerin hukuki açıdan geçerli bir belge olarak kabul edilebilmesi için ayrıca, işçinin, tüm ücretlerini, kıdem tazminatını aldığını, yıllık izinlerini kullandığını (veya ücretini aldığını), hiçbir alacağının kalmadığının ve ayrıca, söz konusu hakların parasal tutarlarının da belirtilmesi gerekir.

İmzalı kağıdı isteyin

Size imzalatılan boş kağıt daha sonra size karşı ibraname olarak kullanılmak istenecektir. Ne yazık ki iş hayatında bu tip uygulamalarla karşılaşılmaktadır. Ayrıca sizi telaşlandırmak istemem ancak imzaladığınız boş kağıdın kötü niyetli kişilerin eline geçmesi de sizin için kötü sonuçlar doğmasına sebep olabilir. Bu sebeple söz konusu kağıdı işvereninizden istemenizi size tavsiye edebilirim.

İmzalatılan kağıdın ibraname olarak kullanılacağını düşünürsek; bunun için siz işten ayrılırken adınıza tahakkuk eden bütün alacakları kapsayacak nitelikte olması gerekir. Yani ibraname işçiye işten ayrılırken verilir. Bu sebeple sizin daha girişte imzaladığınız belgenin kriminal çalışma sonucunda yazı yaşının ölçülmesi gerekir. Bu da sizin işten ayrılmanız durumunda imzaladığınız kağıttan dolayı haklarınızın verilmemesinin iptalini İş Mahkemesi’nde açacağınız dava ile çözümlemenizi gerektirecektir.

Askerlik borçlanması erken emekli eder mi?

SORU: 1.12.1988’de sigortalı olduktan sonra 89-90 yıllarında askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam erken emekli olur muyum? (Eyüp Efeli)

CEVAP: 25 yıllık sigortalılık süresi, 5 bin 450 gün ve 51 yaş şartlarının hepsini tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Askerlik yaptığınız süre sigorta başlangıcından sonra olduğu için askerliği borçlanmanız sigortalılık süresi ve yaş şartını değiştirmez. Sadece 5 bin 450 günü tamamlamanıza yardımcı olur.

Ersin Umdu

VATAN