ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ÇALIŞANLAR DİKKAT! (Mustafa KESKİN)

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ÇALIŞANLARA EK İZİN HAKKI (Mustafa KESKİN)

Son yıllarda yapılan mevzuat düzenlemeleriyle hükümet, engellilere ve engelli yakınlarına önemli haklar getirdi. Bu haklardan sonuncusu, işçilere izin hakkı olarak düzenlendi.

Söz konusu düzenlemeye göre  işçilere, en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde kullanılmak üzere  bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilebileceği hüküm altına alındı. Burada dikkat edilmesi gereken şey, işçinin çocuğunun yüzde yetmiş oranında engelli olması yada engelli olmasa bile sürekli bir hastalığının bulunması ön şart olarak istenmektedir.

Çocuğun hem engel durumunun hem de sürekli hastalığının bulunup bulunmadığının hastalık raporuna dayanması gerekmektedir.  Eğer çocuğun hem annesi hem de babası çalışıyorsa, çocuğun engelli olmasından yada sürekli hastalığı bulunmasından dolayı kullanılacak on günlük izin, ebeveynlerden sadece birisi tarafından kullanılacaktır.  

Anne ve babanın çalıştığı durumlarda, işverenlerin söz konusu izni diğer eşin kullanmadığını nasıl kontrol edecekleri, uygulamada problem olarak karşılaşılacak bir durum olarak görülmektedir. Onun yerine eşlerin her ikisinin de çalışması durumunda, her birine beş günlük izin hakkı verilmesi, hem izin maliyetinin işverenler arasında paylaşılmasına hem de kontrol mekanizması işletilmeden uygulamanın yapılmasına katkı sağlamış olurdu. Eşlerin her ikisinin de çalışıp çalışmadığı, SGK ve aile geçim indirimi verileri esas alınarak tespit edilebilirdi. Mevzuatların teorisini, uygulamayı düşünerek ve işveren cephesinden de konuyu tetkik ederek oluşturmakta yarar bulunmaktadır.

EMEKLİ ÇALIŞANLARA MÜJDE;

Hangi statüden olursa olsun emekli iken bir işveren yanında hizmet akdine tabi  ( İşçi) olarak çalışmaya devam eden emekliler, SGK tarafından emekli maaşlarında kesinti yapılmadan çalışmaya devam etmektedirler. Bu şekilde çalışanların sosyal güvenlik destek primleri, işveren tarafından verilen ücretleri üzerinden, hem işveren hem de işçi payı olarak kesilmekte ve işveren tarafından SGK' ya yatırılmaktadır. İşçi konumunda çalışanlar için uygulama mevcut haliyle yukarıda anlattığım üzere devam etmektedir.

Yine hangi statüden olursa olsun emekli bir kişinin emekli olduktan sonra şirket ortağı yada  vergi mükellefi olarak çalışma hayatına devam etmesi halinde emekli maaşından %15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmekteydi. Çıkan torba yasayla kesintiye esas oran değiştirilerek bu kapsamdaki emeklilerde bir maaş artışına gidilmiş oldu.

Uygulamada yapılan değişiklikle, emekli iken şirket ortağı veya işyeri sahibi olarak çalışmaya devam eden emeklilerin emekli maaşlarından yapılan %15’lik kesinti %10 oranına düşürüldü. Emekliler lehine yapılan bu olumlu değişiklikle, emekli olduğu halde çalışma faaliyetine devam eden, bu ülke için üretmeye ve istihdam oluşturmaya çalışan emeklilerin emekli maaşlarında %5 oranında ek bir iyileştirme yapılmış oldu. Esasında hiç bir mantığı olmayan bu uygulamanın tamamen kaldırılması gerekirken  oranın düşürülmüş olması, kısmen de olsa olumlu bir adım olarak değerlendirilmelidir. Umudumuz üreteni ve istihdam oluşturanı cezalandıran bu anlamsız uygulamanın en kısa zamanda kaldırılmasıdır.

SORU;

Mustafa hocam, eşim ile evleneli 4 ay oldu. Eşim işten ayrılmayı düşünmekte. Şu an ki çalıştığı işte 4 yıldır çalışmakta. İzlememiz gereken yol nedir? Birde yeni çıkacak olan torba yasada bu konuyla alakalı bir değişiklik var mıdır ?

İyi çalışmalar ve iyi günler dilerim.Süleyman BEĞEN

CEVAP:

Süleyman Bey;

Eşiniz kendi isteği ile işten ayrılsa bile kıdem tazminatını hak eder.

Kıdem tazminatında kural kendi isteği ile işçinin işten ayrılması halinde kıdem tazminatı alamamasıdır.

Ancak bunun istisnası olan durumlar vardır. Bu durumlardan biride kadın sigortalının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılması halinde bile kıdem tazminatın alabileceğidir. Eşinizle evlenmenizin üzerinden 4 ay geçtiği için eşinizin hala kıdem tazminatı alma hakkı devam etmektedir.

Eşiniz işverene başvurarak, evlenmesi dolayısıyla işten ayrılmak istediğini belirtmesi halinde, işveren kıdem tazimatını  ödemek zorundadır.

MUSTAFA KESKİN

SGK Eski Başmüfettişi