Elektronik yoklama ile yapılan tespitlerin hukuksal sonuçları

Elektronik yoklama ile yapılan tespitlerin hukuksal sonuçları

Elektronik yoklama sistemi e-yoklama fişi ile yapılan tespitlerin hukuksal sonuçları

Bilindiği üzere gelir idaresi elektronik yoklama sistemi yani e-yoklama fişi ile yoklama işlemlerini yürütmektedir. Yoklama memurları kendilerine gelen iş emri kapsamında 213 sayılı VUK madde 131 hükmüne göre mahallinde yoklama fişi düzenlemektedirler. Yine 213 sayılı VUK madde 127 hükmüne göre mükellefler ve mükellefiyetle ilgili maddi ve somut olayları yerinde araştırarak tespit etmek işlemi yoklama işleminin amacı sayılmaktadır.(VUK md. 132)

Gelir İdaresi son 3 yıldır e-yoklama fişi ile aşağıdaki işlemleri yerine getirmektedir:

1- İhbar komisyonları tarafından kayıt dışı faaliyetlerin tespiti ile ilgili yoklama hizmetleri,

2- Vergi dairesine kayıt yaptırmadan ticari işlem yapan mükellefler ile ilgili tespitler,

3- Resmi makamlar tarafından Vergi Dairelerine, Alo Maliye veya Maliye Bakanlığına doğrudan veya telefon ile ALO 189 telefon hattına yapılan ihbarlar,

4- diğer kayıt dışı bildirim işlemleri.

Buradan hareketle e-yoklama fişleri üzerinde nezdinde denetim yapılan kişi tablosunda(Modül 15) denetim yapmaya yetkili iki yetkili memur vasıtasıyla nezdinde denetim yapılan kişinin huzurunda elektronik ortamda tablet bilgisayar üzerinden (IPAD..vs) işlem yapılmaktadır. Kağıt ortamı üzerinden yoklama fişlerinde nezdinde denetim yapılan kişinin VUK madde 131 hükmüne göre imzası alınmaktadır. Elektronik yoklama fişlerinde mükellefin veya yetkili adamının imzası bulunmamaktadır. Bu nedenle e-yoklama fişleri üzerinde muhtemel hatalar nedeniyle konunun yargıya taşınması durumunda ispat açısından problemler ortaya çıkabilecektir. Örneğin düzenlenen klasik yoklama fişleri kağıt ortamında VUK madde 131 hükmüne göre mükellefin hazır olmaması halinde yetkili adamı varsa buna imza ettirilebilmektedir. Aynı şekilde e-yoklama fişlerinin Modül 15 bölümünde yer alan “tespit edilen hususlar bölümünde” eleştiriyi gerektiren hususlara yer verilmektedir. Örneğin belge düzeni ihlali olup olmadığı, varsa cinsi, ihlal sebebi ve tarihi, tutarı, alıcı ünvanı ve vergi numarası ile ayrıntılı açıklamalar bu bölümde gösterilmektedir. Bu bölümde yapılan tespitlerinde ileriki aşamalarda vergi yargısına taşınmasın durumunda yargının ne şekilde karar vereceği düşündürücüdür.

Av. Nazlı Gaye Alpaslan

HÜRSES