Eksik ödenen aylık düzeltilebilir mi?

Soru: Babam 1991 yılında vefat etti. Kendisi Bağ-Kur esnaf primini ödüyordu. Kardeşim, ben ve annem emekli maaşına bağlandık. Ben ve kardeşim memur olduktan sonra bizlere kesilen bölüm anneme aktarılmadı. Bu aktarılmayan paranın anneme aktarılması gerekiyor mu? Şu anda en düşük Bağ-Kur maaşı 800 TL iken annem 640 TL alıyor. Ben 1998’de memur oldum, kardeşim 2002 yılında memur oldu. Anneme aktarılmayan parayı geriye dönük olarak alabilir miyiz? Yardımcı olursanız sevinirim.

Cevap: Sigortalının vefat etmesi halinde geride kalan eşine hesaplanan aylığın %50’si bağlanır. Ancak eşin çalışmaması ve aylık bağlanacak çocuğunun da bulunmaması halinde aylığın %75’i bağlanmaktadır. 2002 yılında memur olan oğlundan sonra aylık bağlanacak başka bir çocuğu olmayan annenize ölüm aylığının %75’inin bağlanması gerekmektedir. Bu durum 2002 yılında yürürlükte olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunun 45. Maddesinde de aynen geçerlidir.

Anneniz babanızdan ötürü hak sahibi olarak % 50 ölüm aylığı alıyorsa ve aylık alan başka da çocuğu yoksa eksik ödenen % 25’lik oranı da talep etmesi halinde tabii ki alacaktır. Ancak ölüme bağlı alacaklarda SGK tarafında 5 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Bu sürede başvurulmama durumu haklı nedene dayanmıyorsa geçmişe dönük ödeme alamazsınız. Size tavsiyemiz Kuruma başvurmanız ve geçmişe dönük ödeme talebiniz ret edilirse mahkeme yoluna başvurmanızdır.

Soru: Merhaba, 8.2.1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1990. 1988-1990 yılları arasında 19 ay süreyle Hava harp okulunda okudum. Harp okulundan disiplinsizlik nedeniyle ayrıldım.(o dönem ayrılmanın başka yolu yoktu ve ayrılma kararım sonrasında okul ile aramda firar etmem şeklinde bu şekilde yol izlendi) Sigorta başlangıç süremi 1988'e çekmem mümkün mü? Askerlik borçlanması vb. gibi bir yöntemle… Ne yapmalıyım?

Cevap: Sosyal Güvenlik mevzuatına göre Harp okulları ile fakülte ve yüksekokullarda, Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksekokulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adayların, okullarında geçen bu süreleri sigortalılık süresinden sayılmaktadır. Ancak okulları tamamlamadan ayrılanlar ile bu okulları tamamlamalarına rağmen görevlerine başlamadan ayrılanların, bu okullarda geçen eğitim süreleri sigortalılıklarından sayılmamaktadır. Ancak bu kişilerin yapmış oldukları askerliklerini borçlanmaları hususunda bir engel bulunmamaktadır.

Soru: Merhabalar, Aralık ayında üniversiteden profesör olarak yaş haddinden emekli oldum. Toplam 41 yıllık hizmet yılımın ilk 4 yılında kamu da (üniversitede) sigortalı asistan olarak çalıştım ve kendi isteğimle ayrıldım. Doğal olarak kıdem tazminatı da ödenmedi. 1 yıl sonra yine üniversitede sınava girerek memuriyetim başladı. Toplam 37 yıl sonra emekli oldum. Emekli sandığı emekli ikramiye ödemesinde 26 yıl üzerinden bir ödeme yaptı. Kıdem tazminatı ödenmediğine dair kurum tarafından yazı gönderilmesine rağmen SGK ile yazışmalar devam ediyor. Bu konudaki en son uygulanacak yasa hangisi acaba? Önemli olan işveren tarafından herhangi bir tazminatın ödenmemesi değil midir? Sizin bu konudaki yazınızda da belirtildiği gibi ayrıca işten ayrılmanın kıdem tazminatını hak edecek biçimde olması koşulunun da istenmesi haksızlık değil midir? Bu durumda ikramiye yılı olarak 26 yıl alınması doğru mudur? Konu ile ilgili görüşlerinizi gönderirseniz çok sevinirim. İyi çalışmalar dileğiyle...

Cevap: Memurların işçi olarak çalışmalarından sonra tazminat almadan memuriyete geçmeleri sonucunda bu kişilere kıdem tazminatı yerine emekli ikramiyesi ödenmesine 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 12. maddesinde yer verilmiştir.

Kıdem tazminatının hak edilerek ayrılması aslında yargının da verdiği kararlara paralel bir konu. Keza tazminat almayacak şekilde işten ayrılan/istifa eden kişiler tazminat hakkından da feragat etmiş sayılmaktadırlar.

OSMAN ÖZBOLAT

samanyoluhaber.com