Anonim şirket mi yoksa limited şirket ortağı olmak mı avantajlı?Bir çok açıdan ticari yaşamda fark edilmese bile zaman zaman limited veya anonim şirket ortağı olmak farklılık göstermekte. Eski Ticaret kanununa göre ortak sayısı konusunda farlılık olmakla birlikte yeni düzenleme ile ortak sayısına bakılmadan bir kişi ile bile limited veya anonim şirket kurulabiliyor. Ancak limitet şirketlerde ortak sayısı 50'yi geçemiyor, anonim şirketlerde ise böyle bir sınırlama yok.
Sermaye tutarları
Limitet şirket kurmak için asgari 10 bin TL sermaye gerekirken, anonim şirketler için bu tutar 50 bin TL. Eski TTK döneminde yalnızca anonim şirketlerde pay senedi bastırılabiliyor iken artık hem limitet hem de anonim şirketler pay senedi çıkarılabiliyor. Ancak limitet şirketlerde hamiline pay senedi çıkarma imkanı yok.
Pay devri
Limitet şirketlerde pay senedi devri için; pay devrine ilişkin yazılı sözleşmenin hazırlanması, bu sözleşmenin noterce onaylanması, pay devrinin şirket genel kurulunca tasdiki, ticaret siciline tescili, devrin şirket pay defterine kayıt edilmesi gerekmekte. Anonim şirketlerde ise sermaye payının devri daha kolay. Ortak sahip olduğu hisseyi devretmek istediğinde ana sözleşmede aksine bir hüküm yoksa hisse devri sözleşmesi ile devredebiliyor. Noter huzurunda devir de şart değil. Limited şirket pay devirleri noter onayı ile yapıldığı için ciddi bir damga vergisi yükü çıkabilir.
SGK primleri yönünden
Emekliler yönünden sermaye şirketlerine ortak olmanın bir riski var. Limited şirket ortağı olan emeklilerin aylıklarından sosyal güvenlik destekleme primi kesintisi yapılıyor. Anonim şirkete ortak olunması durumunda ise bu kesinti yok.
Bakanlık temsilcisi
Limited şirketlerin genel kurul toplantılarında bakanlık temsilcisi bulundurma zorunluluğu bulunmuyor. Anonim şirket genel kurullarında ise alınacak kararların niteliğine göre bazı durumlarda bakanlık temsilcisi (hükümet komiseri) bulunması zorunlu.
Pay devirlerinde vergi var mı?En önemli hususların başında limited veya anonim şirket ortaklık paylarının devrinde vergi olup olmadığı. Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 80. maddesine göre; iki yıldan fazla süre ile elde tutulan hisse senetlerinin elde çıkarılmasında vergi yok; ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılması ise süre ile mukayyet olmaksızın vergiye tabi.
Buna göre 2 tam yıldan uzun süre ile elde tutulan anonim şirket pay senetlerinin elden çıkarılması durumunda vergi ödenmeyeceği kesin. Ancak aynı şeyi limitet şirketler için söylemek zor. Zira her ne kadar yeni TTK'ya göre limitet şirketler de pay senedi çıkarabiliyor olsa da, bu pay senetlerinin anonim şirket hisse senetleri ile aynı hukuki yapıda olup olmadığı hususu henüz netlik kazanmadı. Bu nedenle limitet şirket ortaklık paylarının 2 yıl geçtikten sonra da elden çıkarılmasında vergi çıkabilir.
Ortakların kamu borçlarından sorumluluğu
Sermaye şirketlerinin 3. kişilere karşı sorumluluğu şirketin sermayesi ile sınırlı. Ancak bu durum limited şirketlerde kamu borçları açısından geçerli değil. Limited şirket ortakları, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya kişisel mal varlıkları ile sorumlular.
Şirkette kanuni temsilci konumunda olmayan anonim şirket ortaklarının ise kamu borçları için ilave bir sorumlulukları söz konusu değil. Sermaye borcunu ödeyen ortağın, kamu borcu dahil hiçbir borç için ek sorumluluğu bulunmuyor.
İsmail KökbulutYeminli Mali Müşavir MuhasebeTR.com