687 Sayılı KHK ile sağlanan İstihdam Teşvikine Sınırlama!

687 Sayılı KHK ile sağlanan İstihdam Teşvikine Genelge ile Sınırlama!

Bilindiği üzere; 9 Şubat 2017 tarih ve 29974 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 687 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa geçici 17 nci madde ve geçici 18 nci madde eklenmiş olup, anılan maddelerde; 1 şubat 2017 tarihinden itibaren ilave istihdam için işverenlere sigorta primi, gelir vergisi ve damga vergisi desteği sağlanmıştır.

Yapılan bu düzenlemeden anlaşılacağı üzere işverenlerin 1 şubat 2017 tarihinden itibaren sağlayacakları ilave istihdam için bu destek unsurlarından yararlanma şartları aşağıda belirtilmiştir.

1) İşyerinin özel sektör işverenine ait olması,

2) İlave istihdam edilen işçinin 1.2.2017 ila 31.12.2017 tarihleri arasında işe alınmış olması,

3) İlave istihdamın için işe alınacak kişinin Türkiye İş Kurumu’na kayıtlı işsiz olması,

4) İlave istihdamın için işe alınacak kişinin işe giriş tarihi itibariyle işe alındıkları tarihten önceki üç aya ilişkin Kurumumuza verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmaması

5) İlave istihdamın için işe alınacak kişinin 2016 yılının Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısına ilave olmaları

6) Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmesi,

7) Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi,

8) Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması,

9) Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yönünde herhangi bir tespitin bulunmaması,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

687 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 3.maddesinde yer alan düzenleme ilişkin uygulamacı kurumlar olan Sosyal Güvenlik kurumu tarafından yayınlanan 2017/10 genelge ve Gelir İdaresi başkanlığı tarafından yayınlanan 297 sıra nolu tebliğ birbiri ile çelişmekte olup 687 KHK ile sağlanan sigorta prim teşviki 2017/10 sayılı genelge ile sınırlandırılmaktadır.

Sosyal Güvenlik kurumu tarafından 01 Mart 2017 tarihinde yayınlanan 2017/10 sayılı 4447 Sayılı kanunun geçici 17 nci maddesinde yer alan işveren desteğine ilişkin genelgede, 01.02.2017 tarihinden işe yeni başlayan/yeni tescil edilen işyerleri için yukarıda yer alan şartlar dışında 687 sayılı KHK yer almamasına rağmen farklı bir uygulama yapılmaktadır. Yayınlanan genelge bu konu aşağıdaki şekilde izah edilmiştir.

1/1/2017 – 31/12/2017 tarihleri arasında tescil edilen işyerleri

2017 yılında ilk defa tescil edilmiş olan işyerlerinde 2016/Aralık ayında Kuruma bildirim yapılmış olamayacağından, 2017 yılında tescil edilmiş olan işyerlerinde 1/2/2017 ila 31/12/2017 tarihleri arasında işe alınan ve destek kapsamına giren sigortalılardan dolayı destek tutarının yarısı kadar, Kanunda öngörülen diğer şartların da sağlanmış olması kaydıyla işyerinin tescil edildiği tarihi takip eden üçüncü aydan itibaren bu destekten yararlanılabilecektir. Bu durumda, en geç 30/9/2017 tarihine kadar 5510 sayılı Kanun kapsamında tescil edilecek işyerleri bu destekten yararlanabilecektir.

Diğer taraftan, 2017 yılından önce tescil edildiği halde 2016 yılında Kuruma hiç bildirimde bulunmayan işyeri işverenleri, 2017 yılında Kuruma bildirim yapılan ilk ayı takip eden üçüncü aydan itibaren destek kapsamına giren sigortalılardan dolayı destek tutarının yarısı kadar bu destekten yararlanabilecektir.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi başkanlığı tarafından 16.03.2017 tarihinde yayınlanan Gelir Vergisi Kanunu 297 sıra nolu KHK 687 İlave Teşvik tebliğinde ise bu konu

1/1/2017 – 31/12/2017 tarihleri arasında tescil edilen işyerleri

2016 yılının Aralık ayında sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna bu aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesini vermemiş olan işverenler, Tebliğin 4 üncü maddesindeki şartları taşımak kaydıyla 1/2/2017 tarihinden sonra işe aldıkları sigortalıların, 2016 yılında Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları durumunda gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanırlar.

Şeklinde açıklanmıştır.

Gelir idaresi başkanlığı tarafından yayınlanan GVK 297 sıra nolu tebliğde 01.01.2017 tarihinden sonra işe yeni başlayan işyerleri için bir açıklama yer almadığı gibi Sosyal Güvenlik kurumu tarafından yayınlanan 2017/10 sayılı genelde ise 01.01.2017 tarihinden sonra tescil edilen işyerleri için iş başlama tarihinden itibaren 3 aylık süre sonunda 1/2 oranında bir yararlanma da öngörülmektedir.

687 KHK de yer alan bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar bakanlık tarafından belirlenir denilmesine rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu yasaların kendisine vermediği bir yetki kullanarak işverenlere devlet tarafından sağlanan sigorta primi teşvikine kısıtlama getirmektedir. Yayınlanan genelgede yer aldığı şekliyle 01.01.2017 tarihinden itibaren yeni tecil edilen yeni işyerleri en erken Nisan/2017 tarihi itibariyle destek unsurlarından yararlanacak ayrıca 30.09.2017 tarihinden sonra yeni tecil edilen işyerleri bu destekten yararlanmayacaklar.

Aynı şekilde kuruma daha önce tescil edilmiş olan ancak 2015 aralık ayı itibariyle kuruma işçi çalıştırmayacağını beyan ederek 2016 yılında kuruma hiç bildirimde bulunmamış işyerleri de ilgili tebliğde bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu uygulama ile 2016 yılından önce işçi istihdam eden fakat 2016 yılında hiç işçi istihdam etmeyen işyerleri ile 2017 yılında ilk defa tescil edilen işyerleri yararlanacak olan prim destek tutarının yarısı ile süre olarak 6 ay ile sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır.

Ülkemizde yaşanan ekonomik olumsuzluklar ekonomik bir daralmaya neden olmuş buna bağlı olarak işsizlik oranı ciddi şekilde artmıştır. Yaşanan bu süreçte hükümet tarafından işsizliğin azaltılarak ekonomik canlanmanın sağlanması için işverenlerin üzerindeki istihdam yükünü azaltmak için sigorta prim, gelir ve damga vergisi teşvikleri sağlanmıştır. Hükümet tarafından açıklanan ve 687 sayılı KHK yer almayan bir uygulamanın SGK tarafından sınırla getirilerek uygulanması siyasi otoriteye duyulan güveni sarsacaktır. Hükümet tarafından uygulamaya konulan 687 nolu KHK kapsamında işçi istihdam etmek üzere 1.2.2017 tarihinden sonra yeni işe başlayan/işyeri tescili yaptıran işverenler bu uygulamayla beklemedikleri bir sigorta primi şoku ile karşılaşacaklar. Bu konun başta işveren temsilcileri olan TSO ve ESOB gibi kurumların takipçisi olarak SGK tarafından gerekli düzeltmenin yapılması sağlanmalıdır. Aksi takdirde yasal düzenlemede yer almayan konun bu şekilde uygulanması dava konusu edilmesi işverenler tarafından kaçınılmaz olacaktır.

Mustafa Bahadır Altaş

HÜRSES