18 yaş öncesi sigortalılık prim gününe eklenir mi?

18 yaş öncesi sigortalılık prim gününe eklenir mi?

18 yaş öncesi sigortalı olmanın, süre ve emeklilik yaşı bakımından bir avantajı yok. Ancak 18 yaş öncesi sigortalılık yanmaz ve bu süreler prim ödeme gün sayısına eklenir. Bu nedenle dikkate alınması önemli...

1- Soru: Geçen yıl ilk kez sigortalı oldum. Fakat çalışmaya başladığımda 17 yaşındaydım. Emeklilikte 18 yaş öncesi dikkate alınacak mı? (Onurcan Katip)

İlk tarih önemli

Cevap: 18 yaş öncesi sigortalı olmanın, sigortalılık süresi bakımından bir avantaj yok. Ancak 18 yaşından önce sigortalı olunan tarih, emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısının belirlenmesinde önemli. Örneğin; 1 Ocak 2000 doğumlu bir kişinin 1 Ocak 2017’de sigortalı olması halinde 1 Ocak 2018’e kadar geçen süreler bu kişinin prim gün sayısına ekleniyor. Ancak bu kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarih olarak 1 Ocak 2018, yani 18 yaşını doldurduğu tarih dikkate alınıyor. Bu kişinin yaş ve prim ödeme gün sayısı şartları ise sigorta girişine göre belirleniyor. Dolayısıyla yalnızca sigortalılık süresi için 1 Ocak 2018 esas alınıyor, ancak emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısı belirlenmesinde 1 Ocak 2017 tarihi dikkate alınıyor. Yani 18 yaş öncesi sigortalılığınız yanmaz ve bu süreler prim ödeme gün sayısına eklenir.

2- 1 yıllık süreye dikkat!

Soru: Geçen yıl evlendim. Eşimin tayininin çıkmasını bekledim ve hemen istifa etmedim. Şimdi eşimin tayini çıktı. İstifa edip kıdem tazminatımı alabilir miyim? (Cansu Çetin)

Cevap: Kadın sigortalılar için evlilik nedeniyle işten ayrılma durumunda kıdem tazminatı hakkı var. Dolayısıyla evlendikten sonraki ilk gün de işten ayrılsa, 10'uncu ayın sonunda da işten ayrılsa kadın işçi kıdem tazminatını alabilir. Ancak bu süre geçirilmiş ise kadın işçi istifa ederek, kıdem tazminatı alamaz. Bu nedenle evlilik tarihiniz oldukça kritik. Bu tarihten sonra bir yılı geçirmeden istifa ederseniz kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

3- Çeyiz parası bir kez alınabilir

Soru: Kız kardeşim eşinden boşandı ve yeniden evlenecek. Babamdan ölüm aylığı alıyordu. Çeyiz parası alabilir mi? (Alev Katırcı)

Cevap: Ölüm aylığı alıyorken evlenen kız çocuklarının çeyiz parası hakkı var. 2 yıllık alacağı ölüm aylığı tutarı peşin olarak evlenme ödeneği adı altında ödeniyor. Diğer yandan çeyiz parası sadece bir kez kullanılabilen bir hak. Kız kardeşiniz ilk evliliğinde çeyiz parası almışsa, ikinci evliliğinde alamaz, almamışsa alabilir.

4- Tazminat için dava açın

Soru: Geçtiğimiz hafta adli bir olay nedeniyle 5 gün gözaltında kaldım. İşveren bunu öğrenince beni işten çıkarttı. Hiçbir tazminat da ödemedi. Dava açsam kıdem tazminatımı alabilir miyim, 5 yıldır aynı yerde çalışıyordum.

Cevap: İşveren tutuklanan veya gözaltına alınan işçiyi sırf bu nedenle işten çıkartamaz. Fakat tutukluluk süresi uzarsa durum değişir. İşyerindeki kıdemi 3 yılı geçen işçinin tutukluluk veya gözaltı süresi 8 haftayı geçmişse işveren işçiyi işten çıkartabilir. Sizin durumunuzda bu süre aşılmadığı için dava açarak kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.

5- Yıllık izin hesaplanırken neye bakılıyor?

Soru: İkinci çocuğumun doğumundan sonra 6 ay ücretsiz izin almıştım. 5.5 yıldır aynı şirkette çalışıyorum. Yıllık izin hakkımın artması lazımdı 5 yıl çalıştıktan sonra. Ancak işveren 14 gün izin diyor. İstifa edip kıdem tazminatımı alabilir miyim? (Gamze Yurtoğlu)

Cevap: Yıllık ücretli izin hakkının elde edilmesi için sürenin hesabında bazı kritik noktalar var. Kadın işçilerin doğum izni süresinden sonra, en fazla 6 ay olmak üzere ücretsiz izin hakkı var. İşte ücretsiz izin alınmış bu süreler yıllık izin hesabında çalışılmış gibi sayılmıyor. Dolayısıyla ücretsiz izin süreniz hariç 5 yılı doldurduktan sonra 20 günlük izin hakkınız doğacak. İşvereniniz haklı. Bu nedenle istifa ederseniz kıdem tazminatınızı alamazsınız.

Okan Güray Bülbül

aksam.com.tr